مركز مشاوره

پرخاشگري كودكان، علت پرخاشگري كودكان زير ۳ سال، علت پرخاشگري كودكان ۵ ساله، علت پرخاشگري كودكان ۴ ساله، پرخاشگري در كودكان ۷ ساله، علت پرخاشگري كودكان ۱۰ ساله و سؤالات ديگر والدين در اين مقاله توضيح داده شده است. پرخاشگري رفتاري خصومت‌آميز و غيردوستانه است كه در طي آن فرد تمايل دارد به ديگران صدمه و يا آسيب برساند. معمولاً كودكان خيلي سريع نااميد و مأيوس مي‌شوند و پرخاشگري را مطابق با سنشان به شيوه‌هاي متفاوتي نشان مي‌دهند. در اينجا دو شيوهٔ پرخاشگري مطرح شده است:
پرخاشگر ابزاري، كه شئ محور است.پرخاشگري خصومت آميز يا ارتباطي، كه شخص محور است. علائم پرخاشگري كودكاناگر نشانه هاي زير به مرور در فرزندتان ديده مي شود، حتما بايد از مشاور كمك بگيريد:
اغلب عصباني است.بسيار تحريك پذير يا تكانشي است و در تمركز كردن مشكل دارد.به راحتي نااميد مي‌شود.به كودكان يا بزرگسالان ديگر حمله فيزيكي مي‌كند.غالباً مجادله گر يا عبوس است.در مدرسه عملكرد ضعيفي دارد يا نمي تواند در كلاس درس يا ساير فعاليت‌هاي سازماندهي شده شركت كند.در شركت در موقعيت هاي اجتماعي و دوست يابي مشكل دارد.مدام با اعضاي خانواده دعوا مي كند و اختيارات والدين را نمي پذيرد.اغلب مسئوليت رفتار نادرست خود را انكار مي كند و ديگران را مقصر مي داند.علت پرخاشگري كودكان زير ۳ سالدر اين دوره سني، كودكان نسبت به هر شيء كه در اطرافشان وجود دارد، احساس مالكيت مي‌كنند و فكر مي‌كنند تمام لوازم اطرافشان متعلق به آن‌هاست. پرخاشگري در اين دوره سني شيء محور يا ابزاري است و غالباً به‌خاطر به‌دست‌آوردن چيزي رخ مي‌دهد. براي درك بهتر شيوه هاي ابزار پرخاشگري كودكان (از تولد تا سه سالگي) به مثال هاي زير توجه كنيد:
 كودكي را مي‌زند تا بيسكويت او را بگيرد. كودكي را به زمين هل مي‌دهد تا با قطارش بازي كند. عروسك كودك ديگر را به‌زور مي‌گيرد. دوستش را هل مي‌دهد تا بتواند كنار پنجره ماشين بنشيند.علت پرخاشگري كودكان ۴ سالهتروما، شرايط خانواده و برخي از سبك‌هاي فرزندپروري (مانند تنبيه شديد و متناقض) احتمال پرخاشگري كودك ۴ ساله را افزايش مي‌دهد و باعث اختلال در زندگي او مي‌شود. مسائل كنترل خشم كودكان اغلب به اين دليل اتفاق مي‌افتد كه نمي‌دانند چگونه با نااميدي يا ساير احساسات ناراحت‌كننده خود كنار بيايند، آن‌ها هنوز مهارت‌هايي را براي حل مشكلات بدون ناراحتي ياد نگرفته‌اند؛ بنابراين ممكن است پرخاشگر شوند.
علت پرخاشگري كودكان ۵ سالهدر اين سن، كودكان مهارت‌هاي شناختي و كلامي را كسب مي‌كنند. معمولاً كودكان مهارت‌هاي جديد را كه آموخته‌اند در رفتارهاي پرخاشگرانه نيز به كار مي‌گيرند. آن‌ها پيامدها و نتايج رفتار پرخاشگرانه را مي‌فهمند، بنابراين اگر رفتار پرخاشگرانه به طور مثبت تقويت شود، آن رفتار مي‌تواند دائماً تكرار شده يا شدت پيدا كند و يا آنكه آن رفتار هم تكرار شود و هم شدت يابد.
 در اين دوره سني، پرخاشگري ابزاري هنوز وجود دارد و علاوه‌برآن پرخاشگري شخص محور نيز مي‌شود. پرخاشگري بيشتر خصومت‌آميز يا ارتباطي است و هدف آن صدمه‌زدن به فردي ديگر براي كسب تسلط و گرفتن انتقام است.براي درك بهتر شيوه هاي ابزار پرخاشگري كودكان سه تا پنج ساله به مثال هاي زير توجه كنيد:
 كودكي، كودك ديگر را با مشت و لگد مي‌زند به‌خاطر آنكه، آنچه را كه از او مي‌خواسته انجام نداده است (مسلط‌شدن). گوشي هدفون خواهر يا برادرش را خراب مي‌كند، چون آن‌ها اجازه نداده‌اند تا سي دي مورد دلخواهش را تماشا كند (انتقام‌جويي). كودك شروع به بدگويي در مورد كودكي مي‌كند كه از او مي‌ترسد، يا وقتي با او مواجهه مي‌شود احساس تهديد مي‌كند.
پرخاشگري كودكانرفتار با كودك پرخاشگر ۶ سالهطبيعي است كه كودكان خردسال گاهي اوقات ضداجتماعي، سركش، و حتي به‌صورت كلامي پرخاشگر باشند و براي كودكان عصبي تا سن حدود شش‌سالگي نيز گاهي طبيعي است كه از نظر فيزيكي پرخاشگر باشند.

پرخاشگري در كودكان ۷ سالهاز مهم‌ترين عوامل پرخاشگري در كودكان مي‌توان به بيش‌فعالي اشاره كرد. تكانشگري و تصميم‌گيري ضعيف مي‌تواند منجر به رفتاري شود كه به‌عنوان پرخاشگري تعبير مي‌شود. اين كودكان معمولاً عواقب اعمال خود را در نظر نمي‌گيرند و ممكن است خود و ديگران را به خطر بي اندازند. يكي از نشانه‌هاي ديگر پرخاشگري نيز مي‌تواند تروما باشد.
مواقعي وجود دارد كه پرخاشگري در كودكان يا نوجوانان توسط عوامل استرس‌زا در موقعيت تحريك مي‌شود و نشان دهنده بيماري عاطفي است. اما درك اين نكته مهم است كه اين نسبتاً نادر است و وقتي پرخاشگري به طور مكرر شروع به رخ‌دادن مي‌كند، مي‌تواند يك مشكل عاطفي در حال ظهور باشد.

منبع:كانون مشاوران ايران-پرخاشگري كودكان در سنين مختلف

روانشناسي نوجوان ۱۷ ساله، نكات تربيتي، روانشناسي دختر ۱۷ ساله و عشق در ۱۷ سالگي همه در اين مقاله آمده است. اين سن حساس است لحظه اي فرارسيده كه معلوم نيست فرزند شما هنوز بچه است يا نه؟ ممكن است فكر كنيد بچه اي كه از اولين لحظات زندگي تا نزديك دوره بزرگسالي  تربيت كرده ايد، براي مستقل شدن آماده است و ديگر به كمك شما نياز ندارد، درصورتي كه اين فكر واقعا اشتباه است. ازنظر جسمي، فرزند شما تقريبا بالغ شده است.
 روانشناسي دختر ۱۷ سالهدخترها زودتر از پسرها به سن بلوغ مي رسند و بدنشان عضلاني  و پرمو مي شود، ولي مشكلات مربوط به بلوغ براي هردو بسيار زياد است. از نظر احساسي دختر شما مستقل تر است ولي اين بدان معنا نيست كه ديگر به كمك شما نيازي ندارد. اين استقلال ممكن است منجر به تعارض، مخصوصا درون خانواده شود و سختي اين كار در اين است كه  مرز باريكي بين كاري كه شما به عنوان حمايت از او انجام مي دهيد و برداشت او از اين حمايت كه فكر مي كند درحال كنترل او هستيد، وجود دارد.آن ها روابط جدي تر، و گاهي رمانتيك و حس شديد هويت جنسي دارند. اين موضوع مي تواند باعث تعارضارت اضافي شود اگر نحوه نگرش آن ها به خودشان با تعبيري كه شما از هويت و شخصيت او داريد مطابقت نداشته باشد.  
پسر ۱۷ سالهتكامل احساسات پسر ۱۷ ساله ني ني سايت منجر به نگراني هاي بيشتري درباره مزاياي بزرگسالي  مي شود مثل اينكه آن ها چطور مي توانند از خودشان محافظت كنند، قرار است كجا زندگي كنند يا مي خواهند با زندگي شان چه كنند. اگر مي خواهند به دانشكده بروند، ممكن است نگراني هايي در باره اولين تجربه  زندگي دور از خانه و يا مقابله با محيط آموزشي متفاوت  داشته باشند. آنها فهم  قوي تري از هويت دارند كه ممكن است روي تجربياتش بيشتر منعكس شود  شايد توسط  درد دل كردن در دفتر خاطرات.
ممكن است علاقه بيش تري  به خانواده و آداب و رسوم  فرهنگي نشان دهند كه موجب تاييد نقش مهمي است كه در خانواده  به عهده دارند. احتمالا به گروه همسالان نسبت به  خانواده توجه بيشتري دارند و روي رابطه ها و عشق در ۱۷ سالگي تمركز بيشتري دارند مخصوصا زماني كه گروه هاي اجتماعي بسط داده مي شود و بنابراين آن ها زندگي اجتماعي خودشان را مي خواهند. ان ها نگراني هاي بيشتري درباره ديگران دارند و مي بينيد كه برخي از سوالاتشان پيرامون موضوعاتي كه با دوستانشان دارند حل مي شود.
رشد شناختي نوجواناناز نظر شناختي، فرزند شما براي درك جهان اطرافش گام هاي بزرگتري برمي دارد در صورتي كه  قبلا تلاش او  براي شناختن  با ترس و نگراني همراه بود. آنها ايده هاي بهتري درباره اهدافشان دارند و براي رسيدن به آن ها بلند پروازند.
مهارت هاي برنامه ريزي بهبود يافته ، آينده نگري و  درك عميق تراز نتايج بالقوه همگي براي يك زندگي مستقل مخصوصا زماني كه روي آينده و آينده نزديك متمركز مي شوند، حياتي است. ممكن است كمي خودمحور باشد و علي رغم داشتن ويژگي عقل و اخلاق، معتقد باشند نقطه نظرات خود شان صحيح است با اينكه مي دانند ديگران نظر خاص  خودشان را دارند.
مهارت هاي تحصيلي آن ها، حافظه، مهارت هاي سازماندهي، مديريت زمان، و توانايي  حل مساله نظري در آنها در سطحي است كه مي توانند از عهده تحصيلات عالي و قرارگرفتن در محيطي كه   همان چارچوب هاي  قبلي و مسيري كه قبلا طي مي كرد را ندارد (محيط قبلي) برآيد. اكنون زماني است كه رفتار خطر پذيري در او به چشم مي خورد (اگر تا به حال اينطور نبوده است)، مخصوصا  در مورد نوشيدني ها، مصرف مواد مخدر، و فعاليت هاي جسمي و جنسي.
رشد عاطفيروانشناسي نوجوان ۱۷ ساله رشد عاطفي زير را تجربه مي كنند:
توانايي روابط دوستانه طولاني مدت، متقابل و سالمي دارند.احساسات خود را به خوبيدرك كرده و توانايي تجزيه و تحليل چرايي احساس را دارد.شروع كنيد به ارزش كمتري براي ظاهر و بيشتر به شخصيتبلند مدت فكر مي كنداهدافي را تعيين مي كندخود را با همسالانش مقايسه مي كند
روانشناسي نوجوان 17 سالهكمك به نوجوان در رشد اجتماعيموارد زير را به عنوان راه هايي براي تقويت توانايي هاي اجتماعي نوجوان خود در نظر بگيريد:
نوجوان خود را تشويق كنيد تا با چالش هاي جديد روبرو شود.با نوجوان خود در مورد ناديده گرفتن خود در روابط گروهي صحبت كنيد.نوجوان خود را تشويق كنيد تا با يك فرد بزرگسال مورد اعتماد در مورد مشكلات يا نگراني ها صحبت كند، حتي اگر اين شما نيستيد كه او تصميم مي گيرد با او صحبت كند.در مورد راه هاي مديريت و كنترل استرس بحث كنيد.نظم و انضباط ثابت و محبت آميزي را با محدوديت و پاداش ها تشويق كنيد.راه هايي براي گذراندن وقت با هم پيدا كنيد.اضطراب نوجوان ۱۷ سالهدر اين سن روانشناسي نوجوان ۱۷ ساله نشان داده است كه نوجوانان به دليل عضو شدن در گروه هاي دوستي استرس زيادي را تجربه مي كند اما با كارهاي زير مي توان ايت استرس را مديريت كرد:
فرصت بيشتر براي ارتباط، همكاري و لذتبه يكديگر اعتماد كنيد كه صلاحيت مديريت رابطه خود را داريد.اعتماد داشته باشيد كه مي توانيد از طريق تغييرات فراوان از نوجوان خود حمايت كنيد.احساس اينكه نوجوان شما براي مديريت استرس ناشي از اين سن مجهزتر است.اطمينان داشته باشيد كه نوجوان خود را براي ايمن ماندن آماده كرده ايد.قد مناسب در ۱۷ سالگيدر سن ۱۷ سالگي به بعد، قد دختران به مابين ۱۶۰ و ۱۶۵ سانتي‌متر مي‌رسد، در حاليكه وزن آن ها تا حدود ۵۹ كيلوگرم افزايش ميابد، قد پسران بطور متوسط بين ۱۷۳ تا ۱۷۸ و وزنشان بين ۶۷ تا ۷۳ كيلو خواهد بود.

تربيت نوجوان ۱۷ سالهراه هايي وجود دارد تا به فرزندتان كمك كنيد به سرعت به بزرگسالي برسد. اگر آنها را تشويق كنيد كه  نه تنها در باره نگراني ها بلكه درباره آرمان ها و آرزوهايشان  با شما صحبت كنند و بيشتر از اينكه قاضي باشيد از او حمايت كنيد، به او اجازه مي دهيد بفهمد  دركنارش هستيد. مي توانيد به صورت عملي به او كمك كنيد  مثلا در مورد اقتصاد خانواده و قرض دادن به او آموزش دهيد و يا اينكه ياد دهيد چطور آشپزي كند يا لباس بشويد (اگرتا به حال اين كارها را انجام نداده ايد).
آن ها با تغييرات عمده اي رو به رو مي شوند، شايد كار جديدي شروع كند، به دانشكده برود و يا تغيير مكان دهد كه اين كارها موجب خدشه وارد شدن به اعتماد به نفسشان  شود بنابراين تشويق و واكنش مثبت به اين تغييرات كمك مي كند اعتماد به نفس و خود باوري آنها حفظ شود.

منبع:كانون مشاوران ايران-روانشناسي نوجوان ۱۷ ساله

تمرين كردن باعث پرورش مهارت‌هاي كودك مي‌شود ولي با اين حال اغلب به درگيري جدي والدين و فرزندان مي‌انجامد. مادري مي‌گفت: «اليزابت اصرار داشت كه گيتار ياد بگيرد، ما براي او گيتار خريديم و براي آموزش او نيز معلم خوبي پيدا كرديم. اما او به زودي علاقه‌اش را به گيتار از دست داد و در نتيجه، ما براي واداشتنِ او به تمرين، هر روز درگيري داريم. به نظر شما بايد در اين كار پافشاري كنيم يا تسليم شويم؟»
وضعيت دشواري است؛ چون به پرسش‌هاي بسياري بايد پاسخ داده شود تا بتوانيد تصميم درستي بگيريد كه چه راه‌حلي مناسب است. كودك در چه سني بايد درس گيتار را شروع كند و چطور مي‌توان معلم يا كلاس مناسبي براي او انتخاب كرد؟ چطور مي‌توانيد اطمينان حاصل كنيد كه كودك براي انجام تعهدات خود آمادگي دارد؟ آيا كودك نااميد يا نافرمان است، يا اين كه بيش از حد براي او برنامه در نظر گرفته شده است؟ چطور مي‌توانيد كودك را تشويق كنيد كه از تمرينات خود لذت ببرد و مسئوليت تلاش لازم را بپذيرد؟
در اين مورد، هدف كوتاه مدت شما اين است كه كودك را واداريد كه به تمرين كردن بپردازد. در حالي كه هدف دراز مدت شما اين است كه به او كمك كنيد كه مهارت‌هاي لذت‌بخش جديدي را كه بعدها در زندگي به كارش مي‌آيد كسب كند. براي دستيابي به اين هدف‌ها يك يا هر دو راه حل‌ها را امتحان كنيد.مشاوره كودك تلفني
علايق و توانايي‌هاي كودك را با هم منطبق كنيد
براي اين كه از اين تلاش بيشترين بهره را ببريد، با فعاليتي آغاز كنيد كه متناسب با سن، ميزان رشد و علاقه كودك است.
براي او انتخاب‌هاي مناسبي فراهم كنيد و به او اجازه دهيد كه خودش انتخاب كند. قبل از اين كه تصميمي بگيريد، مطالعه و بررسي كنيد. به كلاس موسيقي برويد كه سازهاي زيادي را به افراد معرفي مي‌كند. از يك كلاس ژيمناستيك ديدن كنيد. به كنسرت موسيقي محلي كودكان و يا تاتر محلي كودكان برويد. نوارها يا كتاب‌هايي را از كتابخانه بگيريد كه مهارت‌هاي جديدي را به كودك معرفي مي‌كند. در مورد حالات ممكن، انتخاب‌ها، كلاس‌ها و مربي‌ها با معلم‌ها و والدين ديگر گفتگو كنيد. تا هنگامي كه كودك موقعيت‌هاي مختلف را نديده است و هنوز براي فعاليتي كه واقعا او را به هيجان آورده، آماده نيست، تصميم قطعي نگيريد.
در مورد آن فكر كنيد. اطمينان حاصل كنيد كه در مورد همه جنبه‌هاي مسأله مثلا زمان، هزينه و انرژي فكر كرده‌ايد و در مورد آن واقع‌بين هستيد. براي مثال، كودكي كه تصميم دارد يك اسكيت باز نمايشي شود، بايد چندين بار در هفته و احتمالا صبح خيلي زود به پيست برده شود. كودكي كه مي‌خواهد شنا ياد بگيرد، علاوه بر استخر، به سرويس رفت و آمد و وسايل شنا نياز دارد. ياد گرفتن ويلن نيازمند يك دوره آموزشي طولاني است. تمرين پيانو بعد از مدرسه، نيازمند يك پيانو و منظور كردن زمان مناسبي است كه طي آن، اتفاقات ديگر خانه مزاحم تمرين كودك نشود. به عبارت ديگر، كودك براي موفق شدن نيازمند كمك و پشتيباني شماست. هم شما و هم كودك بايد آن را جدي بگيريد.
قبل از اين كه قول بدهيد، پرس و جو كنيد. اگر كودك شما نسبت به يك فعاليت كه نيازمند فراگيري است، علاقه نشان مي‌دهد، ابتدا با يك متخصص مشورت كنيد تا بفهميد كه آيا زمان براي شروع آن مناسب است يا نه. كودك بايد آمادگي جسمي و روحي يك فعاليت را داشته باشد. سن نمي‌تواند معيار سنجش باشد زيرا هر كودكي در سن خاصي، از نظر فكري بالغ مي‌شود.
سعي كنيد سنجيده پول خرج كنيد. بلافاصله تصميم نگيريد كه پول زيادي را صرف خريد يك وسيله كنيد؛ تنها به اين دليل كه كودك شما مشتاق است كاري را شروع كند. مي‌توانيد، در آغاز، پيانو يا ويلن را كرايه كنيد يا از سازهاي مشقي و يا دست دوم استفاده كنيد، و يا ساز يكي از دوستان و آشنايان را امانت بگيريد، تا مطمئن شويد كه كودكتان واقعا استعداد و علاقه لازم براي اين كار را، دارد. به اين ترتيب، مي‌توانيد در صورتي كه كودك علاقه خود را از دست داد، بدون ناراحتي، از ضرر و زيان احتمالي جلوگيري كنيد.

كودك را مجبور نكنيد كه به كار ادامه دهد. حتي كودكي كه كاملا مصمم است پيانو نواز شود، ممكن است بعد از چند سال آموزش، واقعا به اين نتيجه برسد كه بهتر است فوتباليست شود. يا نقاش جواني كه شما همه امكانات را برايش فراهم كرده‌ايد، ناگهان تصميم مي‌گيرد رهبر اركستر شود. او را تشويق كنيد كه به فراگيري مهارت اوليه ادامه دهد،.لي بيش از حد پافشاري نكنيد. اين مسأله ارزش يك جنگ دائمي را ندارد. به اين حال، اگر كودك شما توانا و مشتاق است، با او قراردادي بنويسيد كه تمرين را به‌طور سبك‌تري انجام دهد. به ياد داشته باشيد كه هر چيزي كه او ياد بگيرد، براي تمام عمر برايش مفيد خواهد بود. ممكن است او نتواند يك نوازنده معروف شود، ولي حداقل مي‌تواند يكبار در هفته از كلاس موسيقي‌اش لذت ببرد. مهمترين چيز اين است كه او نسبت به خودش، احساس خوبي داشته باشد.

منبع:مركز مشاوره-مشاوره كودك آنلاين:پرورش مهارت‌هاي كودك

مسلما داشتن يك كودك پاكيزه و منظم لذت‌بخش است. با اين حال، در مورد اين كه چقدر كودك را تر و تميز مي‌خواهيد و چه هنگام اين انتظار را از او داريد، منطقي باشيد. هر از چند گاهي كثيف شدن، كاملا پذيرفتني است و پاكيزه كردن كودك نبايد به صورت يك تنبيه درآيد. از طرف ديگر، هر كودكي بايد احساس غروري نسبت به بدن خودش پيدا كند و بياموزد كه چطور از آن مراقبت كند. اگر خودتان الگوي مناسبي براي كودك باشيد، به كودك كمك خواهيد كرد كه عادت‌هاي خوبي را در زمينه پاكيزگي شخصي به دست آورد و همچنين به اين نتيجه برسد كه شست‌وشو بسيار سرگرم‌كننده و مسرت‌بخش است.
كودكان خردسال سعي مي‌كنند كه خودشان به تنهايي و بدون كمك شما، شست‌وشو را انجام دهند، ولي بيشتر آنها تنها در سن چهار سالگي مي‌توانند بدون نظارت شخصي ديگر، دست خودشان را بشويند. شش ماه بعد مي‌توانند به تنهايي و به شكل قابل قبولي صورت خود را نيز بشويند. ولي تنها در حدود شش سالگي مي‌توانند كاملا به تنهايي حمام كنند. كودكان معمولا به اندازه بزرگ‌ترها به پاكيزگي اهميت نمي‌دهند. ولي اگر بهداشت و پاكيزگي در سنين اوليه به كودكان آموزش داده شود، به تدريج به صورت قسمتي از زندگي روزمره آنها درمي‌آيد.
راه‌حل‌هاي ما در واقع پيشنهادهايي براي آموزش كودكان بسيار خردسال در زمينه پاكيزه كردن خودشان به همراه شماست. بدين ترتيب، آنها به صورت طبيعي اين كار را ياد مي‌گيرند. عجله نكنيد! به كودك نشان دهيد كه شست‌وشوي روزمره مي‌تواند لذت‌بخش باشد. اگر فكر مي‌كنيد كه كودك شما فراموش كرده است صورتش را بشويد، از او نپرسيد كه صورتش را شسته است يا نه، فقط از او بخواهيد كه صورتش را بشويد چون صورتش كثيف است. دقيقا چيزي را كه انتظار داريد مشخص كنيد و او را با يك روش غير انتقادي و مثبت برانگيزيد.
اشياء را طوري قرار دهيد كه براي كودك قابل دسترسي باشند
از آنجايي كه دستشويي خانه براي كودك بسيار بلند است، و او نمي‌تواند از آن استفاده كند، يك چهارپايه كوچك تهيه كنيد و هنگامي كه زمان شستشو است، آن را بيرون بياوريد. لوازم شستشو مانند هوله و برس ناخن را طوري قرار دهيد كه به راحتي در دسترس كودك باشد. به او ياد دهيد كه چطور از آنها استفاده كند. شستشو را با همراهي همديگر انجام دهيد و به كودك اجازه دهيد كه علاوه بر اين كه روي خودش تمرين مي‌كند، روي شما نيز تمرين كند.
آموزش را زود شروع كنيد
هنگامي كه آداب توالت رفتن را به كودك مي‌آموزيد، كاري كنيد كه شستشوي دست‌ها بعد از توالت رفتن به صورت يك عادت ثانويه درآيد. اجازه دهيد كه كودك خودش لوازم شست و شو را انتخاب كند تا بدين ترتيب هنگامي كه از آنها استفاده مي‌كند، لذت بيشتري ببرد. براي مثال، كودكان نوپا هوله‌هايي را كه عكس‌هاي فانتزي دارند و يا صابون‌هاي رنگي و خوش عطر را دوست دارند. از صابوني استفاده كنيد كه چشم‌ها را نمي‌سوزاند. دو هوله را به هم بدوزيد و خرده‌هاي صابون را در آن بريزيد تا يك دستگاه صابون‌سازي خودكار درست كنيد. اجازه دهيد كودك با نوك انگشتش كف‌صابون روي‌صورتش بگذارد تا شست‌وشو براي او حالت‌بازي پيدا كند.
پاكيزه بودن را پاداش دهيد
يك جدول در حمام بگذاريد و پس از شستن دست قبل از غذا و بعد از توالت، او را واداريد كه در جدول علامت بگذارد. هنگامي كه كودك با دست و صورت تميز سر ميز آمد، به او لبخند بزنيد (و به اين صورت به او پاداش دهيد) و به او بگوييد كه صاحب تميزترين دست قبل از همه دسر (يا غذا) ر دريافت مي‌كند. هنگامي كه كودك در جدول نمره مشخصي را به دست آورد، به او اجازه دهيد كه يك دسر مخصوص يا شام را انتخاب كند.
كودك را با نتايج عملش روبرو كنيد
اگر كودك به سني رسيده كه مي‌تواند به خوبي از عهده شست‌وشوي خودش برآيد ولي از اين كار امتناع مي‌كند، موقع آن است كه نتايج كارش را ببيند. براي مثال، به كودك خردسال بگوييد كه اگر نمي‌تواند خودش دست و صورتش را بشويد، شما مجبور خواهيد شد اين كار را برايش انجام دهيد. بعد از دو يا سه بار، او ترجيح خواهد داد كه خودش اين كار را انجام دهد. يا اين كه از تصحيح بيش از حد استفاده كنيد. اگر بار اول كودك دست و صورتش را نشست، نظارت كنيد كه اين كار را دوباره و سه باره انجام دهد.روانشناسي كودك

جنگ مسواك زدن
مسواك زدن موضوعي نيست كه بتوان در اهميت آن شك كرد و هر كودكي بايد ياد بگيرد كه حداقل دو بار در روز، و ترجيحا بعد از هر غذا، دندان‌هايش را مسواك بزند؛ همچنين لازم است كه از نخ دندان نيز استفاده كند. ولي در مورد بعضي از والدين، مجبور كردن كودكانشان به اين كه هر صبح خودشان دندان‌هايشان را مسواك بزنند، يك درگيري هميشگي است. اكثر والدين اهميت مسواك زدن را درك مي‌كنند، ولي از آنجايي كه دندان‌هاي كودك دائمي نيستند، گاهي اين كار را جدي نمي‌گيرند. دندان‌هاي شيري اساس رشد دندان‌هاي دائمي هستند، پوسيدگي اين دندان‌ها تنها درد ايجاد نمي‌كنند، بلكه مي‌تواند بالقوه خطرناك باشد؛ زيرا مي‌تواند منجر به عفونت يا افتادن زود هنگام دندان شوند كه بعدا محل دندان دائمي ر نيز تحت تأثير قرار مي‌دهد و باعث مي‌شود كه دندان‌هاي دائمي كج دربيايند.

منبع:مركز مشاوره-مشاور خوب كودك:رعايت نكات پاكيزگي كودك

مشاوره كودك تلفني:كودك و تماشاي تلويزيون چگونه است؟ در كشور آمريكا يعني جايي كه تمام خانه‌ها حداقل يك دستگاه تلويزيون و بيش از يك سوم خانه‌ها دو دستگاه تلويزيون دارند، كودكان، اوقات بسيار زيادي را در هفته صرف تماشاي تلويزيون مي‌كنند.
براساس آمارهاي موجود، نوجوانان شش تا يازده ساله به‌طور متوسط، بيست و چهار ساعت در هفته تلويزيون تماشا مي‌كنند و اين در حالي است كه كودكان دو تا پنج ساله، سه ساعت بيش از اين مقدار را صرف تماشاي تلويزيون مي‌كنند.
برنامه‌هاي تلويزيون قطعا ارزش‌هاي كودكان و برداشت‌هاي آنها را از دنيا و واقعيت‌هاي جامعه تحت تاثير قرار مي‌دهند؛
به ويژه هنگامي كه اين تاثيرات مداوم به صورت انباشتي باشد.
بزرگسالان اين توانايي را دارند كه بين واقعيت و افسانه و خوب و بد تمايز بگذارند و بتوانند ذهنشان را از چيزي كه جلو چشمشان به نمايش درآمده است، جدا كنند. ولي كودكان، خام و احساساتي هستند.
كودكان چيزي را كه مي‌بينند و مي‌شنوند، باور مي‌كنند و ديدگاه‌هايي را كه به صورت ديداري و شنيداري جذاب به آنها ارائه مي‌شود، قبول مي‌كنند.
آنها اين آمادگي را دارند كه خود را با شخصيت‌هاي محبوب و قوي تلويزيون شبيه‌سازي كنند و به مرور زمان، نقطه نظرهاي مثبت يا منفي آنها را بپذيرند.
به نظر مي‌رسد كه كودكانِ بسيار تاثيرپذير يا عجول، بيشتر مستعد اين هستند كه صحنه‌هاي خشونتاميزي را كه مي‌بينند، نمايش دهند و اجرا كنند؛
در حالي كه كودكان ديگر ممكن است دچار كابوس شوند و از صحنه‌هايي كه ديده‌اند بترسند.
ما معتقديم كه تلويزيون به صورت يك واقعيت زندگي درآمده است و نمي‌توان از آن چشم‌پوشي كرد ـ با اين كه بسياري از والدين آرزو دارند كه كاش مي‌شد چنين كرد ـ با اين حال بايد از تلويزيون به صورت موردي استفاده شود.
والدين بايد براي استفاده سالم از تلويزيون، دست به انتخاب بزنند؛ به اين ترتيب كه برنامه‌هاي تلويزيون و زماني را كه كودكان براي تماشاي تلويزيون سپري مي‌كنند، تحت كنترل درآورند.
الگو را زود جا بيندازيداگر مي‌خواهيد كه تلويزيون تنها نقش كوچكي در زندگي كودك شما بازي كند، اين الگو را از زماني كه كودكان هنوز خردسال هستند و پيش از آن كه مشكلي ايجاد شود، جا بيندازيد و زماني كه كودكان بزرگ‌تر شدند باز هم به كنترل خود ادامه دهيد.
ما پيشنهاد مي‌كنيم براي اين كه بتوانيد نوپايان خود را خوب كنترل كنيد، از پيش برنامه‌ريزي كنيد و جايگزين‌هاي ديگري را ارائه دهيد. از پيش برنامه‌ريزي كنيد.
سعي كنيد علاوه بر تلويزيون تماشا كردن كودكتان، تلويزيون تماشا كردن خودتان را نيز تنظيم كنيد.
به محض اين كه از خواب بيدار شديد تلويزيون را روشن نكنيد و تا شب، هنگتمي كه آرم پايان برنامه آمد تلويزيون را روشن نگه نداريد و با اين كار يك زمينه ثابت براي تمام وقايع خانه ايجاد نكنيد.
اگر شما يك تماشا كننده بي‌هدف برنامه‌هاي تلويزوين هستيد، كودكانتان نيز چنين خواهند شد.مشاور كودك تلفني
جايگزين‌هاي ديگري ارائه دهيد. از تلويزيون به عنوان وسيله‌اي كه با آن كودكانتان را يك جا آرام نگه مي‌داريد، استفاده نكنيد.
اطمينان حاصل كنيد كه كودكتان فعاليت‌هاي لذت‌بخش ديگري نيز دارد كه او را شاد و سرگرم نگه مي‌دارد و تلويزيون را تنها براي تماشاي برنامه‌هاي خاصي روشن كنيد.

تماشاي تلويزيون خانواده را كنترل كنيد
با بزرگ‌تر شدن كودكان و تمايل آنها به تماشاي تلويزيون، بيش از خدي كه شما مي‌خواهيد، بايد برنامه‌اي براي تلويزيون تماشا كردن بريزيد.
در ابتدا تصميم بگيريد كه چه مدت زماني و چه وقت به كودك اجازه خواهيد داد كه تلويزيون تماشا كند. ممكن است تصميم بگيريد كه كودك در زمان‌هاي معيني بدون محدوديت تلويزيون تماشا كند و يا اين كه در زمان‌هاي معيني بدون محدوديت ولي تنها برنامه‌هاي تاييد شده توسط شما را تماشا كند، و يا اين كه در مدت، وقت و برنامه‌ها محدوديت قائل شويد.
ممكن است برنامه شما به سادگي به صورت دايره كشيدن در جدول برنامه‌هاي تلويزيون روزنامه طرح شود. به كودك اجازه دهيد كه در انتخاب برنامه‌ها به شما كمك كند، ولي تاييد نهايي را براي خودتان نگه داريد.
در مورد قوانين، عادلانه رفتار كنيدهميشه هنگامي كه به هر دليل مي‌خواهيد كودكتان تلويزيون تماشا نكند، قاطع و صريح باشيد.

منبع:مركز مشاوره-مشاوره كودك تلفني:كودك و تماشاي تلويزيون

مهم نيست كه چرا كودك انتظار دارد شما بلافاصله درخواست او را برآورده كنيد. قدم اول شما اين است كه تجربه‌اي را كه مبناي چنين انتظاراتي شده است، تغيير دهيد.
گروهي عمل كنيد. هر كسي كه با كودك سروكار دارد، بايد به عنوان بخشي از حل مشكل عمل كند. اين افراد شامل پرستار كودك و پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها نيز مي‌شود. هيچ چيز مانند اين عبارت آشنا از پدربزرگ كه مي‌گويد «آب‌نبات رو بده بهش بابا!» بدخلقي كودك را ابقاء نمي‌كند. همه بايد با نقشه شما همكاري كنند تا در نهايت، وضعيت موجود تغيير كند. اگر تمام افراد نمي‌توانند همكاري كنند و يا همكاري نمي‌كنند، ارتباط كودك با فرد مزبور بايد براي مدتي محدود شود. بدين ترتيب كودك مي‌فهمد كه والدين، از پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها متفاوتند.
تجربه متفاوت كودك با مشاور كودكخودتان نزد كودك باشيد. كودكان مي‌توانند به آساني به هديه‌هاي والدين، هنگامي كه از آنها به عنوان جايگزين‌هايي براي حضور فيزيكي (منظور اين است كه خود پدر يا مادر، نزد كودك حضور داشته باشند)، يا توجه و يا جبران حرف‌هاي تند قبل و يا راهي براي او وقت بگذاريد. هميشه، زمان‌هايي، به‌طور غير مشروط، به او محبت و توجه كنيد ـ زماني كه او آن را تقاضا نمي‌كند و يا از شما چيزي نمي‌خواهد. سپس به آن لحظه‌هاي ويژه را نيز اضافه كنيد.
لحظه‌هاي ويژه مي‌تواند خواندن يك قصه قشنگ در هنگام بازي كردن دو نفري و يا اين كه گفتگو در مورد وقايع روز بعد باشد. بگذاريد بداند كه اطرافيانش او را دوست دارند و براي ديگران ارزش دارد.
براي تغيير رفتار كودك برنامه‌ريزي كنيداگر مي‌خواهيد كودك رفتارش را تغيير دهد، بايد ابتدا رفتار خودتان را تغيير دهيد.
از پيش فكر كنيد. هنگامي كه جنجال شروع شد هر كجا كه هستيد براي پاسخگويي به خواستن‌هاي كودك آماده باشيد. در درجله اول، از مكان‌هاي عمومي كه در آنها چنان مضطرب مي‌شويد كه نمي‌توانيد با وجود نق‌نق كودك در مقابل خواسته‌هاي كودك مقاومت كنيد، بپرهيزيد. كودك بايد بداند كه شما جدي هستيد. بنابراين، طرح جديد خود را در منزل شروع كنيد. سپس قبل از رفتن به مغازه خواروبار فروشي به كودك بگوييد كه در آنجا تنها اشياء موجود در فهرست را خريداري خواهيد كرد. از او بخواهيد كه يك يا دو خوراكي دلخواهش را پيشنهاد كند و آنها را به ليست اضافه كنيد. سپس در راه خواربار فروشي مشاركت او را تحسين كنيد.
به گفته خود عمل كنيد. قبل از رفتن به مغازه، قانون را تكرار كنيد: بجز موارد موجود در فهرست، خريد ديگري انجام نخواهد شد. اگر كودك تقاضاي خوراكي ديگري مي‌كند، چند ثانيه مكث كنيد تا تقاضا را بررسي كنيد و سپس دليلي ارائه دهيد، مثلا: «نه، براي تو خوب نيست.» حرف خود را عوض نكنيد. ممكن است روش برخورد با جُرج چهار ساله كه دائما تقاضاي چيزهاي مختلفي مي‌كرد، براي شما هم مفيد واقع شود.
مادر جرج به او گفت كه تنها مي‌تواند در فروشگاه يك چيز را براي خودش انتخاب كند، و با هم تصميم گرفتند كه آن يك چيز كتاب باشد. براي به دست آوردن كتاب، جرج مي‌بايست هيچ چيز ديگري را درخواست نكند و آرام روي نيمكت مغازه بنشيند. اين روش موثر واقع شد.
هميشه تصميم خود را به‌طور واضح به كودك بگوييد كه چه چيزهايي را مي‌توانيد بخريد و چه چيزهايي را نمي‌توانيد بخريد. فرض كنيد كه كودك شما در ساعت هفت و سي دقيقه بعد از ظهر يك شيريني مي‌خواهد. به چشم‌هاي او نگاه كنيد و با لحني ثابت و دوستانه توضيح دهيد كه اين درخواست منطقي نيست چون الآن شام حاضر مي‌شود «ولي مي‌توني بعد از شام يكي بخوري».
تسليم نشويد. هنگامي كه تصميم خود را گرفتيد و به كودك گفتيد، به آن پايبند باشيد! حتي در صورتي كه كودك داد و فرياد مي‌كند و يا به اين سو و آن سو لگد مي‌زند، تسليم نشويد. مقاومت خود را محك بزنيد. به عنوان مثال بياييد در نظر بگيريم كه شما در قسمت خروجي سوپرماركت هستيد و كودكتان تاكنون پنجاه چيز مختلف، از شيريني تا شكلات و آدامس را در خواست كرده است. در حالي كه شما در حال پرداخت بهاي خريد خود هستيد، كودك شروع به جيغ زدن مي‌كند كه برايم شكلات بخر. صبر كنيد و دست و پاي خود را گم نكنيد. اين يك تجربه مهم يادگيري براي هر دو شماست.
از تحسين استفاده كنيد. به تدريج با رد فزاينده درخواست‌هاي كودك و كسب صبر بيشتر در مقاومت در برابر انجام خواسته‌هايش، سعي كنيد او را سخاوتمندانه براي تلاش‌هايش در زمينه همكاري تحسين كنيد ـ به ويژه براي قبول كردن «نه». گاهي بدون اين كه كودك درخواستي كرده باشد، چيزي را كه كودك معمولا درخواست مي‌كند، به او بدهيد. با اين حال، به اين كار عادت نكنيد زيرا بدين ترتيب، كودك انتظار آن را پيدا خواهد كرد و شما سر جاي اولتان برخواهيد گشت.
پيشرفت كودك را يادداشت كنيد. بسياري از والدين، استفاده از جدول را براي ثبت پيشرفت‌هاي كودك بسيار مفيد مي‌يابند. رفتار مطلوب را معين كنيد و سپس آن را بشماريد. كودك با پذيرفتن جواب نه و يا با اطاعت از فرامين شما نمره‌اي خواهد گرفت. نمره‌ها را با يكديگر جمع كنيد و در بيرون رفتن بعدي براي كودك جايزه‌اي به انتخاب خودش بخريد.
ياد بگيريد كه شكست نخوريدبرخورد كردن با توفان بداخلاقي و رفتار ضداجتماعي كودك در اماكن عمومي، به تصميم قطعي شما نياز دارد. در چنين شرايط ناخوشايندي، هيچ راه حلي بهتر از قاطعيت و پايداري والدين نيست. فرض كنيد كه در حال صرف شام لذيذي در يك رستوران دوست داشتني هستيد. لِسلي مي‌خواهد قبل از خوردن حتي يك قاشق از غذايش، تكه سوم كيكش را بخورد. شما مي‌گوييد: «نمي‌شود!» و او شروع به نق زدن مي‌كند.
يكبار به او تذكر بدهيد و در صورت لزوم او را از ميز شام دور كنيد؛ مثلا او را به داخل ماشين و يا اتاق خلوتي ببريد و تا هنگامي كه دست از بدخُلقي‌اش برنداشته و قول همكاري نداده است، او را به سر ميز شام برنگردانيد. اگر همچنان به رفتار ناپسندش ادامه داد، مجبور خواهيد شد او را به منزل برگردانيد. اين كار را انجام دهيد؛ حتي اگر اين تصميم باعث شود كه تفريح ساير بچه‌ها متوقف شود. در چنين حالتي به بچه‌ها قول يك برنامه ديگر را بدهيد.

چمند روز بعد دوباره بچه‌ها را بيرون ببريد و اين بار لِسلي را با همسرتان در منزل تنها بگذاريد. دفعه بعد لِسلي را با همسرتان در منزل تنها بگذاريد. دفعه بعد لِسلي را نيز مجددا با خودتان ببريد و به او اين فرصت را بدهيد كه نشان دهد مي‌تواند همكاري كند.
كودك دائما چيزها را فراموش يا گم مي‌كنداين پيشامد كه ناهار خوردن را فراموش كنيم و يا چترمان را گم كنيم، امري طبيعي است كه بعضي از ما به ان عادت نيز كرده‌ايم. كودكان به ويژه مستعد فراموشي يا گم كردن هستند كه گرچه يك رخداد طبيعي است، اما در عين حال، كلافه كننده، وقت‌گير و گران نيز هست. صداي كودكانه‌اي پاي تلفن مي‌گويد: «مامان، من كفش‌هاي ورزشي‌ام رو فراموش كرده‌ام، مي‌توني اونارو به مدرسه بياري؟» يا اين كه: «كتاب رياضي من كجاست؟ يادمه كه اونو به خونه آوردم.»

منبع:مركز مشاوره-مشاور كودك:تجربه كودك را عوض كنيد

كودك و نظم و ترتيب: شما نيز ممكن است مانند بسياري از والدين فكر كنيد بايد اسم كودك شما را طوفان تورنادو مي‌گذاشتند. گاهي به نظر جالب مي‌رسد كه چطور اين موجودات كوچك مي‌توانند در چنين زمان كوتاهي تمام چيزهاي يك اتاق را به هم بريزند. كودكان دوست دارند چيزها را به هم بريزند و كودكان خردسال‌تر اصلا فكر نمي‌كنند چيزها را به هم ريخته‌اند: آنها هر چقدر چيزهاي بيشتري براي بازي كردن دورو برشان باشد، سرگرم‌تر مي‌شوند و بيشتر لذت مي‌برند.
بعد از مدتي خانه شما شبيه حراجي‌هاي لباس يا اسباب‌بازي مي‌شود و شما هميشه در حال غر زدن سر كودك هستيد كه چيزهايي را كه ريخته است، جمع و جور كند و يا اين كه خودتان آنها را جمع مي‌كنيد. در اين صورت، شما باز هم يك مسئوليت ديگر را كه نبايد برعهده مي‌گرفتيد، برعهده گرفته‌ايد و از همه بدتر اين كه، كودك مي‌فهمد كسي هست كه پشت سرش چيزهايي را كه ريخته است، جمع كند.
هر كس مي‌تواند و بايد مسئول تميز كردن ريخت و پاش‌هاي خودش باشد. به كودك خود اهميت مراقبت از وسايل و گذاشتن آنها در محل مخصوصشان را ياد دهيد. او با پيدا كردن سريع وسايلش و غروري كه اين مرتب بودن به او مي‌دهد، در واقع خودش جايزه‌اش را گرفته است.
گاهي صرفا لازم است كه شما به اصطلاح چوب به زمين بكوبيد: «اين خانه بايد اين‌طور باشد كه همه ما خودمون وسايلمون را جمع كنيم!» به‌طور ايده‌آل اين قانون بازد از ابتدا، جزء طبيعي زندگي باشد. اگر چنين نيست، مي‌توانيد با بكارگيري يك يا چند مورد از راه حل‌هاي زير، موقعيت را اصلاح كنيد.
از پيش برنامه‌ريزي كنيد
مرتب بودن، باعث صرفه‌جويي در وقت و جلوگيري از درگيري مي‌شود و به شما اجازه مي‌دهد كه محيط اطرافتان را كنترل كنيد. بنابراين با صرف كمي وقت طوري محيط اطراف كودك را تغيير دهيد كه نظيف بودن برايش آسان‌تر شود.مشاوره كودكان تهران
براي نگهداري لوازم كودك مكان‌هايي را تعيين كنيد. به او بگوييد همان‌طور كه او خانه‌اي براي زندگي كردن دارد، همه اشياء و لوازمش هم به خانه احتياج دارند. محل‌هاي جداگانه‌اي را براي اسباب بازي‌ها، لوازم ورزشي و لوازم هنري و…. كودك تعيين كنيد. جعبه‌هاي كفش مي‌توانند براي نگهداري اشياء كوچك‌تر به كار روند و مي‌توان از جعبه جواهرات براي نگهداري اشياء با ارزش استفاده كرد. براي اشياء بزرگ‌تر، تاقچه، كابينت يا كمد مناسب‌تر از جعبه‌هاي اسباب‌بازي بزرگ هستند كه در آنها اسباب بازي‌ها به هم ريخته مي‌شوند و مي‌شكنند. سطل‌هاي پلاستيكي آويزان شونده، محل مناسبي براي اسباب بازي‌هاي با قطعات فراوان هستند. به هر شكل كه در مورد اين مسائل تصميم مي‌گيريد، هدف شما بايد اين باشد كه هر چيز جاي معيني داشته باشد.
محل اشياء را طوري قرار دهيد كه در دسترس كودك باشد. اتاق را از چشم كودك نگاه كنيد و مطمئن شويد كه تاقچه‌ها، كابينت‌ها، جارختي‌ها و طبقه‌هاي كمد طوري قرار گرفته است كه كودك مي‌تواند به آساني به آنها دسترسي پيدا كند.
به محل‌ها برچسب بزنيد. محل هر چيز را با برچسب (اتيكت)، حرف چسبان و يا حتي عكس مشخص كني. به اين ترتيب، كودك يكي از فايده‌هاي حروف الفبا را نيز ياد خواهد گرفت!
به كودك آموزش دهيد و او را زير نظر بگيريد
براي كودكانتان الگوي عملي باشيد. بدين معنا كه شما خودتان بايد مرتب و منظم باشيد و بر كار آنها نيز نظارت كنيد. كودكاني كه هرگز در عمرشان مرتب نبوده‌اند نمي‌توانند در يك چشم به هم زدن همه جا را مرتب كنند. همچنين آنها مي‌دانند كه چه بايد بكنند. تمام كودكان ـ بزرگ و يا كوچك ـ بايد بدانند كه انتظارات شما دقيقا چه هستند. آيا اتاق فقط بايد جلوي چشم شما تميز باشد و يا اين كه حتي پشت درهاي بسته هم بايد اتاق تميزي داشته باشند؟ به خاطر بسپاريد كه كودك به تدريج ياد مي‌گيرد كه شما چه مي‌خواهيد و بنابراين شما بايد در انتظاراتتان واقع‌بين باشيد.

آماده باشيد كه گاهي به كودك كمك كنيد. حتي مرتب‌ترين كودكان نيز براي جمع كردن اسباب بازي‌هايي كه داراي قطعات متعدد هستند، نياز به كمك دارند تا قطعات گم نشوند. روش زير را كه ما از مادر يك كودك دو ساله ياد گرفته‌ايم، امتحان كنيد: از كودك خواسته شد كه به بهترين وجه اسباب بازي‌هايش را جمع كند و سپس مادرش برگشت تا با هم قطعات اسباب‌بازي را سوار كنند. به تدريج كه كودك مهارت پيدا كرد، توانست قطعات بيشتري از اسباب‌بازي را سوار كند و نهايتا توانست خودش اين كار را با احساس غرور خاصي به تنهايي انجام دهد.
در كودك عادت ايجاد كنيد. كودك خود را تشويق كنيد كه وسايلش را بلافاصله بعد از بازي، جمع كند. در مورد كودكان نوپا چنين كنيد: يكي شما برداريد، يكي كودك بردارد و بخوانيد: «ما چيزامونو اين جوري جمع مي‌كنيم، ما چيزامونو اين جوري جمع مي‌كنيم….» هنگامي كه جمع كردن و برداشتن از روي زمين را ياد گرفت، هدف بعدي اين است كه به او ياد دهيد آنها را كجا بگذارد. اگر اين آموزش را از ابتداي زندگي كودك آغاز كنيد، او به اين نتيجه خواهد رسيد كه اين كار جزء طبيعي بازي كردن يا كار كردن است.

منبع:مركز مشاوره-مشاوره كودكان تلفني :كودك و نظم و ترتيب

۴ تا ۵ سالگي: من مي‌توانم هر آنچه تو مي‌تواني باشي باشم
افكار كودكان در سنين ميان چهار تا پنج سالگي متشكل­تر، متمركزتر و معمولي­تر مي‌شود. آن‌ها ياد مي‌گيرند يك ايده، مسئله و يا وظيفه را تا مرحله به دست آوردن نتيجه دنبال كنند و حتي از يك روز تا روز ديگر روي آن فكر و عمل كنند تا با موفقيت به پايان برسانند. كودكان پنج ساله نگران نظم و كمال هستند. آن‌ها مي‌توانند درباره يك نظريه فكر كرده و آن را اجرا نمايند در حالي كه در آغاز اين سال ممكن است به سرعت از يك ايده به ايده ديگر بروند. افكار آن‌ها به تدريج عميق‌تر شده و حافظه آن‌ها در مورد حوادث، موقعيت‌ها و استراتژي‌ها در حل مسائل و غيره بهبود مي‌يابد. از چهار تا پنج سالگي رشد آن‌ها در زمينه استقلال افزايش مي‌يابد. كارهايي كه آن‌ها در چهار سالگي براي حفظ و مراقبت از خود انجام مي‌دادند در پنج سالگي با سادگي بيشتر و نظارت كمتر انجام مي‌دهند. در پنج سالگي بسياري از كودكان در منزل به كارها كمك مي‌كنند مثل شستن و خشك كردن ظروف، چيدن ميز و نظاير آن. از چهار تا پنج سالگي بايد قوانين اجتماعي جزو سرشت كودكان شود و رفتارشان بر قضاوت شخصي خودشان متكي باشد. آن‌ها از خودشان در ارتباط با ديگران آگاهي بيشتري به دست مي‌آورند و وظيفه يادگيري را دنبال خواهند كرد زيرا اين وظيفه بيشتر آن‌ها را به صورت يك فرد مورد احترام درخواهد آورد كه داراي صفاتي شبيه به ديگران و باارزش از نظر آنان خواهند شد. آن‌ها به شركت در نمايشنامه درام اجتماعي به عنوان راهي براي معرفي تصويري از خود از طريق كشف يك سري نقش‌هاي مختلف ادامه مي‌دهند.
مهارت‌هاي حركتي كودكان چهار تا پنج ساله به‌اندازه كافي پيشرفت كرده است كه در بازي آن‌ها كارهاي برجسته متنوع و حركات ساده ژيمناستيك ديده مي‌شود. در پنج سالگي آن‌ها مي‌توانند لي‌لي كنند، بپرند، طناب بازي كنند، بدوند، از جايي بالا روند، دور خود بچرخند و غيره. اين بازي‌ها راهي است براي تمرين مهارت‌هاي حركتي و نيز يادگيري همكاري با ديگران، ايجاد تناسب ميان اعمال و دستورالعمل‌هاي شفاهي و آگاهي و پيروي از يك سري قوانين ساده.مشاوركودك و نوجوان
مهارت‌هاي حركتي ظريف بهتر شده و تحت كنترل در مي‌آيد. ممكن است بعضي از كودكان به يادگيري نوشتن علاقه‌مند باشند. اكثر نقاشي‌هاي كودكان كنترل شده و منطبق بر تصوير و طرح ذهني است. طرز گرفتن مداد بهتر شده و از قيچي براي بريدن چيزها به خوبي استفاده مي‌كنند. در اين دوره زبان به طور روزافزوني جاي عمل را مي‌گيرد. كودكان مي‌توانند فقط با گفتن زباني «وانمود كنند» كاري را انجام داده‌اند مثلا «بيا وانمود كنيم من مادر هستم و تو بچه و من مي‌خواهم تو را تنبيه كنم.» كودكان ياد مي‌گيرند براي مشكلات راه‌حل‌هاي شفاهي بيابند درحالي‌كه در گذشته به وسيله بدن و عواطف شديد عكس‌العمل نشان مي‌دادند. از چهار تا پنج سالگي كودكان همچنان تعداد كلمات خود را افزايش داده، طول جملات شان را زياد مي‌كنند.
پيچيدگي ساختمان جملات خود را بالا مي‌برند و بيش از پيش از زبان به عنوان راهي براي آموختن درباره چيزها در دنياي خود استفاده مي‌كنند. سوالات آن‌ها بيشتر براي كسب اطلاعات بوده و علاقه آن‌ها به كتاب و داستان بيشتر بر مبناي واقعيات مي‌باشد. بالاخره زبان فقط جزئي از نمايشنامه آن‌ها نيست بلكه به عنوان مبناي نمايشنامه مي‌باشد. بازي با قيافه‌سازي و كلمات مسخره براي كودكان در اين سن تفريحي مي‌باشد.
كودكان چهار ساله هم اكنون درك مي‌كنند كه چيزها در دنياي آن‌ها داراي نظم است و وقتي از يكديگر جدا مي‌شوند مي‌توان آن‌ها را دوباره به همان نظم اول برگرداند و اينكه بسياري از چيزها را مي‌توان به روش منظم با يكديگر مقايسه و به هم مرتبط نمود. بين چهار تا پنج سالگي مي‌توانند راه‌هاي پيچيده‌تري براي نظم دادن به چيزهاي بيشتري در دنياي خود و بر حسب صفات فيزيكي آن‌ها، وضعيت آن‌ها در زمان و فضا و يا اينكه افراد ديگر چگونه آن‌ها را تعريف و تفسير مي‌كنند كشف نمايند.
چگونه مي‌توانيد حركت كنيد؟
شركت‌كنندگان: كودكان چهار تا شش ساله و يك بزرگسال. بعضي از كودكان كوچك‌تر نيز مي‌توانند از نوع ساده‌تر اين فعاليت لذت ببرند.
توضيح: در هر مهارتي كه كودك ياد مي‌گيرد زماني مي‌رسد كه آن مهارت به اندازه كافي رشد كرده و كودك از گسترش و توسعه آن، از در هم آميختن آن با ساير مهارت‌ها و از افزودن انواع جديد مهارت به آن لذت مي‌برد. در اين سن اكثر كودكان مي‌توانند به آساني راه بروند و بدوند، تعادل خود را از پشت تا پنجه پا در يك زمان و بر روي يك پا حفظ كنند، بپرند، لي لي كنند، روي پنجه پا راه بروند و در شش سالگي مي‌توانند طناب بازي كنند.

آن‌ها آماده هستند اين مهارت‌ها را در گسترش راه‌هاي متنوع‌تر، كنترل شده­تر و اصلاح شده­تر حركتي به كار اندازند. فعاليت‌هاي زير به كودكانتان كمك مي‌كند حركات هماهنگ‌تر، باوقارتر و موثرتري انجام دهند.
۱- حركت در فضا
الف- محوطه‌اي را به حركت خود و كودكتان اختصاص دهيد كه شامل انواع مختلف فضاها باشد مانند: فضاهاي احاطه شده، مثل تونلي كه از كارتنهاي بزرگ كه در و ته آن را كنده باشيد درست شده است. فضاهاي باريك مثل صندلي و يك كاناپه كه نزديك ديوار قرار داده شده به طوري كه به زور از آن عبور نماييد. فضاهاي باز و فضاهايي كه به وسيله موانع مشخص مي‌شود كه بايد آن‌ها را دور بزنيد مثل صندلي‌هايي كه به صورت يك دايره قرار گرفته باشند.

منبع:مركز مشاوره-مشاوره كودك و نوجوان:افكار كودكان

اگر تصميم گرفتيد كه در مورد يك رفتار كودك از روش ناديده گرفتن استفاده كنيد، به هيچ وجه به آن واكنش نشان ندهيد، چه زباني و چه غير زباني. وقتي در حال انجام آن رفتار است، با حركات صورت به او اشاره نكرده، حتبي نگاهش هم نكنيد. وانمود كنيد كه مشغول انجام كاري هستيد و اتاق را ترك كنيد. اگر نمي‌توانيد از اتاق بيرون برويد، رويتان را به سمت ديگري برگردانيد و تا وقتي كه كودك به عملش ادامه مي‌دهد، شما نيز اين روش را ادامه دهيد.
اين روش بدين معنا نيست كه با او به سردي رفتار مي‌كنيد، بلكه اين خود نوعي توجه است. به او لبخند نزنيد. زيرا اين عمل شما، او را جسورتر نيز خواهد كرد. فقط آن قدر به كارتان مشغول شويد كه به نظر آيد به هيچ چيزي در اطرافتان توجه نداريد. يك پسر كوچك هنگامي كه مقدار بيشتري از غذاي مورد علاقه‌اش را مي‌خواهد، عادت دارد كه سرش را داخل بشقابش فرو كند و جيغ بكشد.
والدينش آموخته‌اند كه با يكديگر حرف بزنند و مثلا در مورد گرد و خاك روي شمعدان‌ها يا روميزي صحبت كنند و به اين ترتيب گريه كردنش را ناديده بگيرند. در نهايت، وقتي كودك خردسال مي‌فهمد كه ممكن نيست بتواند از آن غذاي به خصوص بيشتر بخورد، قاشقش را برمي‌دارد و به خوردن چيز ديگري مشغول مي‌شود.
رفتار عجيب كودك و مشاوره تلفني فوريهر تلاشي را براي جلب توجه به عنوان علامتي از پيشرفت در نظر بگيريد و كوشش خود را براي بي‌توجه نشان دادن به آن دو برابر كنيد. راديو را روشن كنيد، نگاهي به پنجره بيندازيد، در مورد كارهاي روزانه با خودتان صحبت كنيد. همه اين‌ها راه‌هايي موثر براي تداوم بي‌توجهي هستند.
انتظار داشته باشيد تا رفتارها قبل از بهتر شدن، بدتر شوند
وقتي براي اولين بار اقدام به ناديده گرفتن يك رفتار ناشايست مي‌كنيد، كودك شما تمام سعي‌اش را مي‌كند تا توجهي را كه قبا جلب مي‌كرده، دوباره به‌دست آورد. او از هر نظر بر شدت رفتارش مي‌افزايد تا آنجا كه مطمئن شود از شما پايخ دريافت خواهد كرد. ولي شما نبايد تسليم شويد. نگذاريد حس كند كه مي‌تواند با رفتار احمقانه‌اش مثل گذشته شما را به تسليم وادارد.
سعي كنيد دفعات و مدت زماني را كه رفتار مزبور رخ مي‌دهد، در نظر بگيريد تا بتوانيد از پيشرفت در كار آگاه شويد. اگرچه ممكن است اين‌طور به نظر آيد كه كودك قصد دارد تا ابد بدخلقي و نق‌نق كند، اما وقتي طول مدت آنها را اندازه بگيريد، مي‌بينيد كه بيش از چند دقيقه نمي‌پايند.
پس از چند روز متوجه مي‌شويد كه ابتدا دفعات بروز رفتار زننده كودكتان افزايش مي‌يابد، اما به تدريج از آن كاسته مي‌شود و در نهايت از بين مي‌رود. وقتي متوجه مي‌شويد كه فرزند خردسالتان ديروز به خاطر آب نبات ده دقيقه گريه كرد، اما امروز هشت دقيقه، تشويق مي‌شويد تا رويه را ادامه دهيد. پاسخ «نه» شما به گريه يك كودك به خاطر شيريني، فقط براي مدت كوتاهي برايش خاطره مي‌شود و پس از مدتي آن را فراموش مي‌كند.
پس اين نكته را در ذهن داشته باشيد كه هرچه ثابت قدم‌تر باشيد و بي‌توجهي كامل‌تري نسبت به رفتار هدف داشته باشيد، آن رفتار در زمان كوتاه‌تري فروكش خواهد كرد.
رفتارهاي مطلوب را تقويت كنيدمي‌توانيد براي سرعت بخشيدن در اصلاح رفتارهاي نامطلوب، رفتارهاي مطلوب را با تعريف و تمجيد و جوايز تقويت كنيد. براي نمونه، پس از آن كه كودكتان گريه‌اش را قطع كرد و مشغول برداشتن اسباب بازي‌هايش شد، بدون معطلي به خاطر اين رفتارش او را تحسين كنيد و به او نزديك‌تر شويد و نشان دهيد كه مجذوب كارش شده‌ايد. اگر گريه و بهانه‌گيري دوباره شروع شد به آن توجهي نكنيد تا دوباره قطع شود.
اگر كودك با غذايش بازي مي‌كند و شما آن را ناديده مي‌گيريد، وقتي بازي را تمام مي‌كند و چنگالش را به دست مي‌گيرد، واكنش نشان دهيد. به او بگوييد كه از نحوه غذا خوردنش خوشتان مي‌آيد.
گاهي مي‌توانيد در حضور كودك مختلف، از رفتار مثبت كودك ديگر ستايش كنيد. اين كار ممكن است به تقليد كودك مختلف از كودك خوش اخلاق بينجامد. براي نمونه، خانم خانه‌داري را در نظر بگيريد كه يكي از فرزندانش مرتبا از ميز غذاخوري بالا و پايين مي‌رود، در حالي كه فرزند خردسال ديگرش، خيلي مودب روي صندلي‌اش نشسته است. مل صحيح اين است كه در حالي كه وانمود مي‌كنيد از بالا و پايين رفتن آن كودك خبر نداريد، كودك ديگر را به خاطر رفتار شايسته‌اش تشويق كنيد. يك احتياط! اگر اين رويه، رفتار نامطلوب را تشديد كرد، دست نگه داريد! اما آن را به خاطر داشته باشيد. زيرا اين روش، بالاخره در موقعيت ديگري جواب خواهد داد.
روش حل مشكل رفتار كودكچگونه از روش «سوزن گرامافون گير كرده» استفاده كنيم سعي نكنيد كه هميشه براي كودكي كه جواب منفي شما را نمي‌پذيرد، دليل بياوريد. اين كودك آموخته است كه با سماجت و پافشاري مي‌توان به نتيجه دلخواه رسيد، بنابراين، آن قدر ادامه مي‌دهد تا شما را تسليم كند. اين جمله او كه «چرا نمي‌تونم برم بيرون؟» آن قدر تكرار مي‌شود كه سرسام مي‌گيرد. به خصوص پس از آن كه چندين بار دليلش را برايش توضيح داديد.
عصباني نشويد! زيرا عصبانيت اغلب به احساس تقصير مي‌انجامد تا موفقيت، به علاوه، هيچ‌گاه نيز تسليم نشويد. اگر روش ناديده گرفتن را دوست نداريد يا در استفاده از آن گير كرده‌ايد، از روش سوزن گرامافون‌گير كرده استفاده كنيد. ااس اين روش آن است كه در برابر خواست‌هاي كودك، رفتاري مانند خودش ولي از نوع بزرگسالان داشته باشيد.

براي نمونه، برايان را در نظر بگيريد؛ او براي يك خوراكي درست قبل از شام، در حال بهانه گرفتن است. شما فكر مي‌كنيد آن قدر كه وانمود مي‌كند گرسنه نيست و مي‌خواهيد كه شامش را بخورد. اول علت تصميمتان را به دقت برايش توضيح دهيد، اما فقط يك بار. بعد اگر به دلايل شما توجه نكرد و بهانه گرفتن را از سر گرفت، همان توضيح را منتهي به‌طور خلاصه تكرار كنيد، «قبل از شام خوراكي نمي‌شه!»
اهميتي ندارد كه بهانه‌هاي برايان چقدر تكرار مي‌شود، فقط بگوييد، «قبل از شام خوراكي نمي‌شه» اين روش به خصوص زماني بيشترين تاثير را دارد كه به نظر آيد كم‌ترين توجهي به بهانه‌هاي كودك نداريد. اين كار را ادامه دهيد و جمله مزبور را پس از هر درخواست با آواز زمزمه كنيد.

منبع:مركز مشاوره-مشاوره تلفني كودكان:عدم توجه به رفتار كودك در موارد خاص

روانشناسي كودك :تاييد كارهاي كودك يا برخورد قاطع
«دست نزن عزيزم» كافيه ديگه! مگه به تو نمي‌گم اين كارو نكن! در ذهن تصور كنيد كه يكي از آن روزهاي وحشتناك است كه هرگونه ترفندهاي از طرف شما بي‌اثر مانده است و هر شيطنت و آتشي كه كودكتان دلش مي‌خواسته، سوزانده است.
يك روز وحشتناكي را تصور كنيد كه ترفندهايي كه به طور معمول موثر از آب در مي‌آمد، بي‌اثر مانده و كودك دلبندتان به اصطلاح هر آتشي دلش مي‌خواسته، سوزانده است و هر چقدر شما به او گفته‌ايد «بسه ديگه! مگه نمي‌گم نكن!» گوش‌هايش به صحبت‌هاي شما بدهكار نيست و توجهي نمي‌كند. بالاخره از كوره در مي‌رويد و مقداري صدايتان را بلندتر مي‌كنيد و كمي تندتر با او صحبت مي‌كنيد؛ ولي كجاست گوش شنوا؟ جالب است بدانيد از نگاه كودكتان، او توانسته به وسيله شيطنت‌هاي خودش، توجه شما را به سمت خودش جلب كرده و مطمئنا برايش مهم نيست كه اين جلب توجه از سمت شما مثبت باشد يا منفي.
ممكن است برخي مواقع به خودتان بباليد كه چقدر خوب است كه خونسردي خودم را حفظ كردم و شايد گاهي داد و فرياد هم به ذهنتان نرسد و مواردي اينچنيني را از خودتان بروز ندهيد و فقط بگوييد «دست نزن عزيزم»، ولي دوباره هيچ گوش شنوايي از طرف كودكتان نيست كه به اين حرف‌ها توجه كند. پس در نهايت چه بايد كرد؟
وقتي كودك خطايي را مرتكب شد، با چه روشي با او حرف بزنيم؟
خوب است بدانيد براي اين‌كه كودك را به سمت رفتار درست و مناسب سوق دهيم، بايد اول برخورد درست و صحيح را با كودك ياد گرفت و از راه‌هاي خودش وارد شد. چون ندانستن و تجربه نداشتن در اين زمينه، ممكن است كار دست شما بدهد و رويه و روش رفتاري اشتباه شما باعث شود كه كودكتان پرخاش كند و گاهي اوقات با حركات عجيب و پرخاشگرانه، شما را ناراحت كند.
موقعي كه مي‌خواهيد با كودكتان حرف بزنيد، بايد به چگونگي و نوع صحبتتان فكر كنيد، چون كودكتان غالبا به حركات بدن، وضعيت، اضطراب، لحن و بلندي صدايتان، نگراني و خيلي مسائل اينچنيني دقت دارند كه ممكن است شما از آنها غافل بوده و زياد به اين مسائل دقت نكنيد.
موقع صحبت كردن با فرزندتان سعي كنيد نقش بازي كنيد، يعني همه اكثر چيزها را بزرگ جلوه دهيد و در موردشان اغراق كنيد. حدالامكان سعي كنيد با اعتماد به نفس با او حرف بزنيد. بعضي مواقع كه خواسته‌هاي شما با كودكتان با هم فرق دارد، خودتان را شخص سوم خطاب كنيد تا بتوانيد از يك جنگ تمام‌عيار جلوگيري كنيد. به طور مثال بگوييد «مامان مي‌خواد دستاتو بشوره».
اين موضوع را بدانيد و جدي بگيريد كه صحبت كردن با لحني قاطع به طرز عجيب و معجزه‌آسايي اثر دارد و موثر واقع مي‌شود. در بسياري از مواقع صداي آرام، قاطع و حركات مطمئنتان براي انتقال پيدا كردن پيام به فرزند شما كافي است، چون در اين صورت به آنها اين پيام را مي‌دهد كه در اين زمينه‌ها خط قرمزهايي وجو دارند كه او نمي‌تواند پايش را از آن‌ها جلوتر بگذارد. حتما در تمام مواقعي كه با كودكتان در حالت صحبت هستيد و يا با او بازي مي‌كنيد و حتي به او غذا مي‌دهيد، تمام خونسردي خودتان را حفظ كنيد و هرگز از كوره در نرويد، چون اين كار باعث مي‌شود كه به مرور زمان بر روي رفتار و عملكرد كودك تاثير منفي بگذاريد و او را نيز ترغيب به اين كار كنيد.

در موقعي كه كودك شما دچار خطايي شد، بايد با لحني قاطعانه با او صحبت كنيد:
– سعي كنيد كه داد و فرياد راه نيندازيد، اما در مقابل رفتار بد او با لحني محكم حرف بزنيد و خودتان را جدي‌تر نشان دهيد.
– به اندازه قد كودك خم شويد تا قد بلند شما بچه را نترساند و به طور مستقيم به چشمانش نگاه كنيد، چون اگر به طور مستقيم و ايستاده و از بالا با او صحبت كنيد، او صحبت شما را ناديده مي‌گيرد و زياد توجهي نمي‌كند.روانشناسي كودك
– اگر فرزندتان خواست رويش را از شما برگرداند و به سمت ديگري برود، دستهايش را بگيريد تا به طور مستقيم به شما نگاه كند و به او بگوييد «لطفا به من نگاه كن».
– به هيچ عنوان نبايد در صدا، حركات و لحن گفتار شما اثري از تهديد و خشونت باشد، زيرا اين كار باعث مي‌شود كه آنها نيز رفتاري ناخوشايند و غير قابل تصور از خود بروز دهند كه مطمئنا باعث ناراحتي خود شما نيز مي‌شود. اگر احساس كرديد كه عصباني هستيد و يا نمي‌توانيد جلوي خشونت خود را بگيريد، سعي كنيد از آنها براي دقيقه‌اي دور شويد و بعد از اين‌كه بر اعصاب خود مسلط شديد، دوباره به سمتشان برويد.

منبع:مركز مشاوره-روانشناسي كودك :تاييد كارهاي كودك يا برخورد قاطع