مركز مشاوره

كودكان با استعداد، طبق تعريف، “كساني هستند كه در زمينه هاي عقلي، خلاق، هنري، ظرفيت رهبري، يا رشته هاي خاص دانشگاهي قابليت اجرائي بالايي از خود ظهور مي دهند، و محتاج به خدمات و فعاليت هايي كه رشد چنين قابليت هايي معمولا توسط مدرسه فراهم نشده است.”
بيشتر بخوانيد: تشخيص تيزهوشي (استعداد) كودك
تفاوت هاي بيولوژيكي
بين كودك با استعداد و كودكان تيپيكال يا نوعي، تفاوت هاي زيستي وجود دارد. به نظر مي رسد كودك با استعداد، توليد سلوليِ پيشرفته اي دارد كه همچنين فعاليت سيناپسيِ او را هم افزايش مي دهد. همگي اينها به يك فرآيند فكريِ رو به افزايش علاوه مي شود. به نظر مي آيد كه عصب هاي داخل در مغزِ يك كودك با استعداد از نظر بيوشيميايي بسيار بيشتر باشد و، در نتيجه، الگوهاي مغزي كه رشد مي كنند قادر هستند افكار پيچيده تر را پردازش كنند. ظاهرا فعاليت كورتكس در پيش پيشانيِ مغز بيشتر است، كه منجر به بصيرت و تفكر شهودي مي شود. كودكان با استعداد، فعاليت موج آلفاي بيشتري در مغزشان دارند. آنان نه تنها فعاليت موج آلفاي سريع تري از كودكان تيپيكال يا نوعي دارند، بلكه آن را به مدت بيشتري هم نگه مي دارند. اين امر به آنها امكان يادگيري راحت تر و با تمركز بيشتري را همراه با حفظ و يكپارچگي وسيع مي دهد. تناوب هاي مغزيِ كودكِ با استعداد غالباً زياد رخ مي دهد، و همين امر به او اجازه ي تمركز، توجه، پژوهش و بررسي مي دهد.
لينك كاربردي: بسته ارزيابي شخصيت و هوش كودك
ويژگي هاي رايج
برخي ويژگي هاي عام هستند كه ممكن است كودكِ با استعداد، صاحب آن باشد. كودك با استعداد ممكن است چنين باشد:

خود تنظيم گر، مستقل، غالباً ضد اقتدارگرا.شوخ طبع در تقليد كاريقادر به مقاومت در برابر فشار گروهي، استراتژي كه در ابتدا رشد يافته استانطباق پذيرتر و ماجراجوتررواداري بيشتر با ابهام و زحمترواداري كم براي ملالترجيح پيچيدگي، بي تقارني، پايانِ گشودهتوانايي زياد در تفكر واگراحافظه ي بالا، توجه خوب به جزئياتزمينه ي دانش گستردهنياز به دوره هاي انديشهنياز به جو حمايتي، حساس به محيط پيراموننياز به شناختگي، نيازمند فرصت فعاليت هاي شراكتيارزش هاي زيباشناختيِ بالا، قضاوت زيباشناختيِ خوبآزادتر در پرورش يكپارچگيِ نقش جنسي؛ نبودِ احراز هويت كليشه ايِ زنانه/مردانه.

منبع:كانون مشاوران ايران-كودك با استعداد كيست؟

قصه هاي كودكانه، قصه هاي كودكانه جديد دخترانه، قصه كودكانه براي خواب در اين مقاله آمده است. قصه هاي كودكانه نقش مهمي در تربيت و پرورش كودك دارند، در ادامه قصه هاي آرامبخش كودكانه  ذكر شده است كه به بهبود خواب و شرايط كودك نيز كمك مي كند بنابراين آن را از دست ندهيد.
قصه هاي كودكانهقصه هاي كودكانه باعث مي شود كه كودك تخيل خود را بهتر پردازش دهد در حقيقت داستان كودك فوايد زيادي دارد كه در ادامه ذكر شده است:
تخيل و خلاقيت را تحريك مي كنند.به ايجاد احساس همدلي با ديگران كمك مي كنند.كمك مي كنند تا با ترس هاي خود مبارزه كنند.باعث پرورش حافظه مي شود.مهارت هاي زباني را توسعه مي دهد.ظرفيت ادراك و درك را گسترش مي دهند.دايره لغات كودك را غني مي سازد.يك پيوند خانوادگي بسيار مهم ايجاد مي كند.عادت به خواندن، عشق به كتاب را تشويق مي كنند.محرك بصري قوي استاطلاعات كودك افزايش مي يابد.اگر عصبي باشند در آرام كردن آن ها بسيار موثر هستند.۱.داستان شاهزاده شادروزي روزگاري يك شاهزاده بود، اما نه هر شاهزاده اي، او يك شاهزاده شاد بود. در زمان سلطنت او صلح و رفاه وجود داشت، به طوري كه هنگام مرگ او، همه ساكنان شهر تصميم گرفتند به افتخار او مجسمه اي تماما طلايي، با ياقوت كبود براي چشم و ياقوتي بر روي قبضه شمشير، برپا كنند.بنابراين از آن روز مجسمه شاهزاده شاد هميشه مردم شهر را همراهي مي كرد. اما سال ها گذشت، آنقدر زياد كه مردم تقريباً فراموش كردند كه چرا به آن مجسمه “شاهزاده خوشبخت” مي گفتند. يك غروب اواخر تابستان، پرستويي كه براي گذراندن زمستان در گرما به سمت جنوب پرواز مي كرد، تصميم گرفت در پاي مجسمه استراحت كند.
پرستو فكر كرد، اينجا پناهگاهي خواهم يافت. مي خواست سر كوچكش را زير بالش بگذارد تا بخوابد كه قطره اي روي او افتاد. او به آسمان نگاه كرد، اما همه را پر ستاره و بدون ابر ديد، با خود فكركرد چه چيز عجيبي، با وجود آسمان صاف باران مي بارد. دوباره يك قطره ديگر روي او افتاد، سرش را بلند كرد و چيز عجيبي نديد.
پرستو ناراحت شد و با خود فكر كرد اين مجسمه حتي نمي تواند مرا از باران پناه دهد، با نگاهي به صورت شاهزاده شاد گفت و آن وقت بود كه يك قطره ديگر درست روي سرش افتاد. پرستو بلند گفت: اين قطرات باران نيستند، اشكي هستندكه از چشمان مجسمه مي‌بارند، پس پر زد و رفت تا بهتر ببيند.پرستو پرسيد، چرا گريه مي كني؟مجسمه گفت: من شاهزاده شاد هستم و گريه مي كنم زيرا از اينجا مي توانم تمام بدبختي هاي مردمم را ببينم و اين من را بسيار غمگين مي كند.
پرستو كه تحت تأثير قرار گرفته بود گفت: «بسيار متاسفم».مجسمه گفت: پرستو عزيز، مي توني كمكم كني. پايين در آن خانه يك زن بسيار فقير است، او گلدوزي مي كند اما پول كافي براي درمان فرزند بيمار خود را ندارد. ياقوتي را كه در شمشير است برايش مي بري؟پرستو گفت: اما من بايد به سمت جنوب پرواز كنم.اما نگاه اشك آلود شاهزاده باعث شد نظر خود را تغيير دهد پس گفت: باشه، فقط امشب اينجا مي مونم و كمكت مي كنم.
پرستو ياقوت را گرفت و براي زن برد و وقتي پسرش را با تب شديد در رختخواب ديد، لحظه اي روي صورتش ايستاد تا با بال زدنش او را كمي خنك كند. سپس نزد شاهزاده شاد بازگشت و استراحت كرد.عصر روز بعد پرستو به شاهزاده گفت كه مي رود.
در اينجاي قصه هاي كودكانه، شاهزاده گفت: پرستو ، يك شب ديگر بمان. مرد جواني را مي بينم كه گرسنه است و در سرما در آن خانه زندگي مي كند، يكي از ياقوت هاي كبود را كه چشمان من است بردار و برايش ببر.
پرستو در آن زمان اعتراض كرد، اما شاهزاده اصرار كرد و پرستو را راضي كرد و ياقوت كبود را براي مرد جوان برد.
روز بعد پرستو سعي كرد با شاهزاده خداحافظي كند، اما شاهزاده او از او خواست كه يكشب ديگر نيز بماند و به پرستو گفت كه يك دختر كبريت فروش را ديده كه حتي يك كبريت هم نفروخته بود و مطمئناًغذايي براي خوردن ندارد.
شاهزاده شاد گفت: “ياقوت كبود چشم ديگرم را برايش ببر.”پرستو گفت: اما در آن صورت شما كور خواهيد شد!مجسمه گفت: مهم نيست.پس پرستو ياقوت كبود را گرفت و براي دخترك كبريت فروش برد.پرستو نزد شاهزاده برگشت و متوجه شد كه چهره او آرام تر است. اما حالا نابينا شده بود و نمي توانست او را تنها بگذارد.
پرستو گفت: حالا ديگر نمي تواني مردم شهرت را ببيني… من در كنارت مي مانم و چشمانت خواهم بودمجسمه گفت: ولي پرستو من تو بايد بري جنوب!اما پرستو نمي خواست او را ترك كند و شروع به پرواز در سراسر شهر كرد و هر آنچه را كه ديد به او گفت. وقتي با گدا، فقير يا نيازمندي روبرو مي شد، از بدن مجسمه شاهزاده شاد، ورق طلايي كوچكي برمي داشت و برايشآن مي برد.
تا اينكه مجسمه شاهزاده شاد كاملاً خاكستري و برهنه شد، بدون اينكه حتي يك برگ طلايي روي آن باشد.اما اكنون ساكنان شهر كمي شادتر بودند. سرانجام لبخند بزرگي روي صورت شاهزاده بود و پرستو هرگز از همراهي با او دست برنداشت.
نتبجه اخلافي: همه ما مي‌توانيم كارهاي زيادي براي كمك به ديگران انجام دهيم و داستان شاهزاده شاد نشان مي‌دهد كه حتي يك مجسمه هم مي‌تواند ديگران را شاد و خوشحال سازد. اين افسانه به ما مي آموزد كه بهترين كاري كه مي توانيم انجام دهيم اين است كه باارزش ترين چيزهايي را كه داريم را به ديگران اهدا كنيد.
۲. داستان كلاعروزي روزگاري يك كلاغ زندگي مي كرد كه همه بال هايش سياه بود. يك روز در حالي كه بر فراز جنگل پرواز مي كرد، طاووس هاي زيبايي را در يك چمنزار ديد. سپس بالاي شاخه درخت ايستاد تا آن ها را تحسين كند. طاووس ها به زودي متوجه شدند كه كلاغ روي شاخه نشسته است و آنها را تماشا مي كند بنابراين دم هاي خود را تكان دادند. كلاغ كه از زيبايي دم آنها خيره شده بود، پرواز كرد.
پس رفت تا خود را در آب نگاه كند و خود را چنان زشت ديد كه از شرم تصميم گرفت ديگر خود را نشان ندهد. او كه به رفتار باشكوه و پرهاي پر زرق و برق طاووس ها حسادت مي كرد، هر روز مخفيانه آن ها را نگاه مي كرد.
به مرور كلاغ متوجه شد كه در سراسر چمنزار چند پر وجود دارد كه از دم طاووس ها افتاده و روي چمنزار باقي مانده است. بنابراين تصميم گرفت تا غروب آفتاب منتظر بماند تا بتواند مخفيانه آن ها را جمع كند. به محض اينكه موفق به جمع آوري پنج عدد شد، پرواز كرد و در مكاني سرپناه پنهان شد و با كمي چسب آن ها را به دم خود چسباند.
صبح روز بعد او براي تحسين دم طاووس جديدش در آب بركه رفت و فكر كرد: «حالا من هم به زيبايي طاووس ها هستم. من پيش كلاغ‌هايم مي‌روم و آن ها را از حسادت مي‌ميرم!» كلاغ سپس نزد دوستانش رفت كه با ديدن او واقعاً حسادت كردند. اون دم با پرهاي طاووس واقعا زيبا بود.
اما متأسفانه كلاغ دوستانش را مسخره كرد و به آن ها گفت كه آن ها زشت و پر كچل هستند، دوستان كلاغ نيز به او گفتند كه ديگر نمي خواهند او را ببينند.

كلاغ پرواز كرد و رفت تا روي شاخه درختي كه معمولاً طاووس ها را از آنجا تماشا مي كرد بشيند. او فكر كرد: «كلاغ ها لياقت من را ندارند، بهتر است با طاووس ها زندگي كنم. از آنجايي كه من اكنون به زيبايي آن ها هستم، آن ها حسادت نخواهند كرد.”و بنابراين كلاغ در ميان طاووس ها به علفزار پرواز كرد و با خوشحالي به آن ها سلام كرد. اما طاووس‌ها با ديدن اين كلاغ كه چند پر زيبا به دمش چسبيده‌اند عصباني شدند زيرا فكر مي كردند كه پرهاي آنان را دزديده است.آن ها شروع به دويدن به دنبال او كردند تا او را بيرون كنند و همچنين سعي كردند او را نوك بزنند. سرانجام كلاغ مجبور شد پرواز كند و برود.
كلاغ تحقير شده و غمگين پرهاي طاووس را از دمش جدا كرد و با سرافكندگي به سوي كلاغ هاي همنوع خود برگشت كه با خنده و شوخي از او استقبال كردند، زيرا دوستان هميشگي او بودند.

منبع:كانون مشاوران ايران-قصه هاي كودكانه

برونشيت در كودكان به صورت اپيدمي، بيشتر در كودكان كمتر از ۲۴ ماه و بين ۲ تا ۶ ماه رخ مي دهد. ويروس از مجراي تنفسي فوقاني به نايژه مياني و كوچكتر پخش مي شود و باعث پاسخ التهابي مي شود. عفونت ممكن است در نوزاداني كه مادرانشان سيگار مي‌كشند شايع‌تر باشد، به‌ويژه اگر مادر در دوران بارداري نيز سيگار مي كشيدند. به نظر مي رسد كودكاني كه از شير مادر تغذيه مي كنند كمتر تحت تأثير اين ويروس قرار مي گيرند.
برونشيت چيست؟برونشيت بيشتر در اثر عفونت هاي زير ايجاد مي شود:
ويروس سنسيشيال تنفسي (RSV)ويروس سرماخوردگيويروس پاراآنفلوانزاساير ويروس هاعفونت با هر يك از اين ويروس ها مي تواند باعث التهاب راه هوايي شود. اين امر راه هاي هوايي را باريك مي كند و جريان هوا را به داخل و خارج از ريه ها كاهش مي دهد، در موارد شديد، سطح اكسيژن در خون پايين آمده و اين باعث علائمي مي شود كه در ادامه ذكر شده است.
علائم و نشانه هاي برونشيتبرونشيت با علائمي مانند سرماخوردگي شروع مي شود كه شامل:
آبريزش بينيعطسهتب خفيفسرفهپس از چند روز به مرور كودكان دچار مشكل تنفسي شديد مي‌شوند و تنفس سريع‌تر و سرفه بدتر مي‌شود. بازدم كودك اغلب با صداي بلند ( خس خس سينه ) همراه است، البته اكثر كودكان فقط علائم خفيف دارند و هوشياري، شادي و اشتهاي خوبي دارند.
كودكاني كه به صورت شديد تر مبتلا به بيماري مي شوند، تنفس سريع و كم عمقي دارند كه عضلات تنفسي را تحت فشار قرار مي دهد و باعث گشاد شدن سوراخ هاي بيني مي شود، به دليل استفراغ و نوشيدن ضعيف، دچار كم آبي شوند و اغلب تب بالايي دارند. برخي از كودكان نيز دچار عفونت گوش مي شوند.
پيشنهاد مشاور: دلايل اصلي گريه نوزادان
نوزادان نارس يا كودكان خردسال كمتر از ۲ ماه گاهي اوقات دچار دوره هايي مي شوند كه در آن تنفس براي مدت كوتاهي متوقف مي شود (آپنه). در موارد بسيار شديد و غيرعادي، كودك ممكن است به دليل كمبود اكسيژن، اطراف دهانش كبود شود.
پيشگيريبهترين راه براي پيشگيري از برونشيت در كودك نوپا اين است كه از تماس با افرادي كه سرماخورده يا آنفولانزا دارند خودداري كنيد. ويروس يا از طريق قطرات موجود در هوا (حدود ۲ تا ۳ متر) به عنوان مثال از طريق عطسه يا سرفه يا از طريق تماس با اشياء آلوده منتقل مي شود.
در حالت ايده آل، افراد بيمار بايد حداقل سه متر از نوزاد فاصله بگيرند. اين ويروس مي تواند چندين ساعت روي اشيايي مانند اسباب بازي ها، حيوانات عروسكي يا كتاب زنده بماند.
ساير اقدامات احتياطي عبارت هستند از:
پنجره ها را در هواي مناسب باز كنيد تا هواي خانه تازه شود.از مكان‌هاي پرتردد خودداري كنيد (وسايل نقليه عمومي، مهدكودك‌ها، مراكز خريد و غيره)دست‌هاي خود را مرتب بشوييد.تماس با افرادي كه تب يا سرماخوردگي دارند را محدود كنيد. اگر كودك شما تازه متولد شده است، به خصوص نوزاد نارس، از بودن در اطراف افراد مبتلا به سرماخوردگي خودداري كنيد.در صورت سرفه يا عطسه دهان و بيني خود را با دستمال بپوشانيد. دستمال را دور بيندازيد. سپس دستان خود را بشوييد. اگر آب و صابون در دسترس نيست، از ضدعفوني كننده دست استفاده كنيدكودك خود را از هر كسي كه سرماخوردگي، تب يا آبريزش بيني دارد دور نگه داريد.تشخيصعفونت  كه در ابتدا به صورت سرفه و احتقان بيني ظاهر مي شود و ممكن است با يك سرماخوردگي ساده اشتباه گرفته شود. ولي ويژگي هايي مانند كاهش اشتها و مشكل در بلع ناشي از مشكلات شديد تنفسي. هنگامي كه اولين علائم ظاهر مي شود به دليل برونشيت كودك رخ مي دهد.
پيشنهاد مشاور: افزايش ايمني نوزاد و كودك
علاوه بر اين، صداهاي مشخصه اي در حين تنفس ممكن است به دليل درگيري راه هاي هوايي به دليل وجود مخاط و التهاب آن ظاهر شود، به همين دليل صداي تنفس از علائم برونشيت در كودكان است.

در اين هنگام ويزيت مهم است: اگرچه درمان خاصي وجود ندارد، اما با تشخيص به موقع علائم و با مداخله سريع اطفال مي توان از بستري شدن در بيمارستان جلوگيري كرد كه در صورت بدتر شدن پويايي تنفسي ناشي از برونشيوليت ضروري است.
آيا برونشيت خطرناك است؟برونشيت در كودكان خطرناك است بله، زيرا ممكن است كه منجر به تنگي نفس شود. در اين صورت نوزادان بايد براي نظارت در بيمارستان بستري شوند و در صورت نياز به آن ها حمايت تنفسي ارائه شود. گاهي اوقات حدود ده روز بستري در بيمارستان لازم است بنابراين در صورت مشاهده علائم گفته شده بايد به متخصص مراجعه كنيد. 

منبع:كانون مشاوران ايران-برونشيت در كودكان

كودك را روبروي خودتان روي صندلي بنشانيد و از او بخواهيد كه دست‌هايش را روي زانوهايش بگذارد. البته كودك نفس خواهد كشيد! ولي بايد سعي كند مانند مجسمه بي‌حركت بماند و حتي دست‌ها يا بيني‌اش را تكان ندهد. با تمرين، او مي‌تواند يك دقيقه بي‌حركت بنشيند و بعضي از كودكان مي‌توانند پنج دقيقه يا بيشتر بي‌حركت بمانند. هرچند روز يكبار بازي را تكرار كنيد تا آگاهي او را نسبت به كنترلش روي حركات، بالا ببريد. فراموش نكنيد كه او را به خاطر پيشرفت، هر چقدر اندك، شديدا تحسين كنيد.
نگاه كنيد تا زمان بگذرد
يك راه حل واقعي براي طولاني كردن زمان، ايجاد كردن موقعيتي است كه نيازمند آرام نشستن است. به تدريج به او بگوييد كه انتظار داريد چگونه رفتار كند. يك مداد و يك ورق كاغذ برداريد. براي هر زماني كه او بايد آرام بنشيند يك شكل، مثلا ستاره، دايره يا يك صورت خندان بكشيد. براي مثال، ده دقيقه آرام نشستن نيازمند كشيدن ده ستاره است. با گذشتن هر دقيقه، او بايد يكي از شكل‌ها را رنگ كند يا‌هاشور بزند. هنگامي كه تمام ستاره‌ها يا شكل‌ها‌هاشور خوردند، زمان تمام شده و او بازي را برده است.
فرود موفقيت‌آميز
اين يك راه‌حل سرگرم‌كننده است كه با آن مي‌توانيد به صورت تصويري، به كودك خود نشان دهيد كه از او چه انتظاري داريد. كودك را واداريد كه وانمود كند ر حال نشستن روي صندلي هواپيماست و كمربندش را هم بسته است. به او بگوييد كه شما خلبان هستيد و اعلام مي‌كنيد كه علامت روي كمربند ايمني «روشن» است. اين بدان معناست كه او بايد همانجا بنشيند. سپس چراغ كمربند را «خاموش» كنيد تا بدين ترتيب كودك بتواند بلند شود و بايستد. با تكرار اين بازي، به تدريج زمان نشستن را افزايش دهيد.
كودك را به صندلبي بچسبانيد
وانمود كنيد كه صندلي را قبل از اين كه كودك بنشيند، به چسب آغشته كرده‌ايد ـ يا اين كه بگذاريد خودش اين تصور را بكند. وقتي او را به صندليش «چسبانديد»، از او بخواهيد كه ديگر به اشياء يا افرادي كه همانطور به صندليشان چسبيده‌اند و بسيار آرام نشسته‌اند، توجه كند.مشاور كودك و نوجوان
زمان را برگردانيد
– در مورد كودكاني كه در آرام نشستن مشكل دارند، انتظارات خود را دقيقا معلوم كنيد. سپس به او بگوييد كه براي هر دقيقه‌اي كه آرام بنشيند، به او زمان را بر خواهيد گرداند.
– در ازاي هر دقيقه خوب نشستن، اجازه دهيد يكي دو دقيقه، كاري را كه دوست دارد انجام دهد. زمان را ثبت كنيد.
– كودك را به خاطر بردباريش عميقا تحسين كنيد.
– به كودك تفهيم كنيد كه در ازاي دقايقي كه آرام نمي‌نشيند، بايد كار منزل بيشتري را انجام دهد، تلويزيون تماشا نكند و…. حتما از اين زمان نيز يادداشت برداريد. ولي اين نكته را در نظر داشته باشيد كه اگر مبنا بر اين است كه به اين صورت او را تنبيه كنيد و يا به او فشار بياوريد، زياد هم او را لاي منگنه قرار ندهيد و سعي كنيد بيش از حد به او فشار وارد نكنيد.
كودكاني كه دستورات را اطاعت نمي‌كنند
عدم پيروي كودك از دستورات والدين، مي‌تواند عصباني كننده و آزار دهنده باشد. در انتهاي روز شما از تكرار كردن، بحث كردن، نق زدن و كلك زدن‌هاي او به ستوه مي‌آييد. اولين چيزي كه بايد به خاطر بسپاريد اين است كه تعداد خواست‌ها و فرامين‌تان معقول باشد تا كودك تبديل به پادو يا كارگر شما نشوند. دومين مسأله اين است كه در لحن و عمل، خوشايند و منطقي باشيد.
گاهي كودكان به اين دليل عادت به بي‌توجهي نسبت به دستورات مي‌كنند كه به خوبي مي‌دانند دستورات، پيش از جواب دادن به آنها، بارها تكرار خواهند شد. ياد گرفته‌اند كه چه مدت طول مي‌كشد تا والدينشان به اندازه كافي عصباني شوند و آنها را مجبور به اطاعت كنند. همچنين مي‌دانند كه ممكن است والدينشان تسليم شوند و خودشان كار را انجام دهند. با اين حال، گاهي جواب ندادن صرفا به دليل سركشي و نافرماني، و گاه به دليل انتظارات زيباده از حدي است كه داريم و يا انتظاراتي كه به وضوح آنها را بيان نمي‌كنيم.
اگر كودكتان مي‌فهمد ولي ندرتا از دستورات شما تبعيت مي‌كند، راه حل‌هاي زير را امتحان كنيد. ما خودمان اين راه حل‌ها را كارساز يافته‌ايم.
صريح و دقيق باشيد
ما اغلب چنان گرفتار صادر كردن فرامين هستيم كه نمي‌فهميم چقدر از كودك انتظار داريم. كودك ممكن است نداند معناي «اتاقت رو تميز كن» چيست. ممكن است معناي اتاق تميز براي او، با انتظارات ما مطابقت نكند. همچنين گاهي والدين چنان پشت سر هم دستوراتي صادر مي‌كنند كه كودكان قادر به يادآوري آنها نيستند. و نهايتا اين كه گاهي والدين از كودكانشان خواهش مي‌كنند كه كاري را انجام دهد، در حالي كه قصدشان اين بوده است كه به او بگويند كه بايد آن كار را انجام دهد.
كاري را كه مي‌خواهيد، دقيقا با كلمات ساده و قابل فهم بيان كنيد. و آن را به صورت دقيق شرح دهيد.

تعداد دستورات را محدود كنيد. بسياري از مواقع والدين تعداد زيادي دستور را يكجا صادر مي‌كنند! در حدي به كودك دستور دهيد كه بتواند آن را حفظ كند و به خاطر آورد. هنگامي در صورت لزوم براي او دستورات ديگري صادر كنيد كه آن كارها را انجام داده است. براي مثال، اگر مي‌خواهيد اتاقش را تميز كند به او بگوييد كه چطور قدم به قدم آن را انجام دهد: «اسباب بازي‌هايت را جمع كن، لباس‌هايت را آويزان كن و….» هنگامي كه او كل كار را فهميد، مي‌توانيد صرفا به او بگوييد: «برو اتاقت را تميز كن.»
پيش از اين كه سخن بگوييد، فكر كنيد. اگر مي‌خواهيد جواب نه نشنويد، به كودك امكان انتخاب ندهيد، مثلا نگوييد: «مي‌خواي همين الان اتاق رو تميز كني؟» و يا «چطوره بريم دندانپزشكي؟» مي‌توان در عين حال كه خودكامه و ديكتاتور نبود، قاطع بود. گاهي مي‌توانيد از انگيزه دادن هم استفاده كنيد، مثلا: «شرط مي‌بندم قبل از اين كه تا ده بشمُرم از ماشين پياده مي‌شي!»

منبع:مركز مشاوره و روانشناسي ايران-مشاوره كودك و نوجوان:با كودك مجسمه‌بازي كنيد

كودكان و والديني كه از هر نظر كامل باشند، وجود ندارند و ما تا به حال والديني را كه دست كم گاهي نسبت به توانايي‌ها و آگاهي‌هاي خودشان به عنوان مادر يا پدر شك نداشته باشند، ملاقات نكرده‌ايم. كودكان، هميشه آن‌طور كه والدين مي‌خواهند، رفتار نمي‌كنند و وقتي والدين احساس مي‌كنند كه نمي‌توانند عادات و رفتار فرزندان خود را تغيير دهند، درمانده و آشفته مي‌شوند و اعتماد به نفس خود را از دست مي‌دهند.
اگرچه والدين امروزي، از نظر تحصيلات و اطلاعات، در تاريخ نمونه‌اند، ولي هنوز پرسش‌هاي بسياري وجود دارد. وقتي كارولين در مورد اين كه براي رفتن به مدرسه چه بپوشد، پانزده بار نظرش را تغيير مي‌دهد و مثل هميشه از سرويس مدرسه جا مي‌ماند، شما به عنوان پدر يا مادرش چه بايد بكنيد؟
بهبود رفتار كودك با كمك مشاور خوبپيش از هر اقدامي بايد رفتارهايي را كه مي‌خواهيد تغيير دهيد، دقيقا مشخص كنيد. اين كه به يك كودك برچسب شيطان، وحشي، لجباز يا حرف‌نشنو بزنيم، كمكي به حل مسأله نخواهد كرد؛ زيرا اين برچسب‌ها كلي و مبهم‌اند و شما نمي‌توانيد چيزي بدين مبهمي را عوض كنيد. پس به‌طور اختصاصي عمل كنيد، از احساسات مايه نگذاريد، مشكل را تشريح كرده، آن را از ساير موارد جدا كنيد. دقيقا به چه علت فرزند شما دست به رفتار ناپسند مي‌زند؛ يا از انجام كاري طفره مي‌رود؟
از سوي ديگر، چيزي كه شما از او مي‌خواهيد، دقيقا چيست؟ كاري كه كودكتان انجام مي‌دهد و شما را عصباني مي‌كند، به دقت زيرنر بگيريد. اگر فكر مي‌كنيد كه لوسي هرگز كاري را كه شروع مي‌كند به پايان نمي‌رساند، تجزيه و تحليل كنيد كه او چه رفتاري مي‌كند كه شما به ناچار اين‌طور فكر مي‌كنيد. رفتار را به بخش‌هاي كوچك‌تري تقسيم كنيد: لوسي تكاليفش را تمام نمي‌كند و هرگز لباس‌هايش را مرتب نمي‌كند.
شما نمي‌توانيد بگوييد كه او هيچ وقت كارهايش را درست انجام نمي‌دهد، ولي مي‌توانيد كوشش كنيد مشكلي را كه در مورد تكاليف و لباس‌هايش دارد حل و رفع كنيد.
يك تكه كاغذ برداريد و آن را از طول به دو بخش تقسيم كنيد. در بالاي يكي از بخش‌ها بنويسيد به ندرت و در بالاي بخش ديگر بنويسيد اغلب. در ستون اول، رفتارها يا عادت‌هاي خاصي را كه دوست داريد كودكتان كم‌تر آنها را انجام دهد، بنويسيد و در مقابل آن (در ستون دوم) رفتاري را بنويسيد كه دوست داريد فرزندتان آنها را در بيشتر مواقع انجام دهد.
در هر زمان بر روي يك مشكل تمركز كنيدوقتي مواردي از رفتار كودكتان را كه مي‌خواهيد تغيير دهيد، دقيقا مشخص كرديد، ممكن است وسوسه شويد همه مواردي را كه در جدول نوشته‌ايد با هم تغيير دهيد. اما در برابر اين احساس مقاومت كنيد و ابتدا يك مشكل را در نظر بگيريد، آن را حل كنيد و سپس به مورد بعدي بپردازيد. ما به والديني كه با فهرست رفتارهاي ناشايست كودكشان پيش ما مي‌آيند كمك مي‌كنيم تا موارد را برحسب اهميت بنويسيند.
سپس يكي از آنها را كه لزوما مهم‌ترين مشكل نيست، براي كار انتخاب مي‌كنيم. وقتي شما مي‌خواهيد اولين مورد را براي شروع انتخاب كنيد، ممكن است يك رفتار سخت يا رفتاري را كه بيش از بقيه شما را آزار مي‌دهد انتخاب كنيد. اين بد نيست. ولي گاهي بهتر است كار را با يك مشكل كم اهميت‌تر كه سريع‌تر حل مي‌شود، آغاز كنيد، تا در شروع احساس موفقيت كنيد.
در هفته‌ها يا ماه‌هاي بعد، همان‌طور كه به سمت پايين فهرستي كه تهيه كرده‌ايد پيش مي‌رويد، احتمالا احساس مي‌كنيد كه اولويت‌هاي شما در فهرست در حال تغييرند. مشكلات جديدي ايجاد و موارد قبلي ناپديد شده‌اند يا به نظر كم اهميت‌تر مي‌آيند. هر تغيير، يك تاثير كلي بر رفتار فرزندتان خواهد داشت و روند بهبود را تسريع خواهد كرد. هر تغيير به منزله گامي است كه در مسير تربيت فرزند خود برمي‌داريد. رفته رفته الگوهاي قديمي عوض خواهند شد و خواهيد ديد كه شما و فرزندتان خيلي زود احساس بهتري نسبت به خود و يكديگر پيدا خواهيد كرد.
به كودكان سخت نگيريدمعمولا مشكلات يك كودك يك شبه حل نمي‌شود. تغييرات در كودكان و همچنين افراد بالغ به آرامي و مرحله به مرحله ايجاد مي‌شوند. اگر كودكي كه قبلا به هيچ وجه پيانو تمرين نمي‌كرد، حالا روزي ده دقيقه تمرين مي‌كند، راضي باشيد و اين رضايت را نشان دهيد. زيرا اين نشانه يك پيشرفت واقعي است. فرزند شما به تدريج احساس خوبي نسبت به خودش پيدا خواهد كرد و تشويق خواهد شد كه بيشتر تمرين كند.
اگر پسرتان قبلا براي رفتن به مدرسه دچار مشكل بوده دو سه روزي است كه اين مشكل برطرف شده است، انتظار نداشته باشيد كه قبل از خارج شدن از منزل رختخوابش را هم جمع كند. صبر كنيد و حوصله به خرج دهيد، آن هم به تدريج درست خواهد شد. براي هر دو شما اين خيلي مفيدتر است كه به جاي مأيوس شدن از دست‌نيافتن به‌انتظارات بيش‌ازحد،از پيشرفت‌هاي كوچك‌وتدريجي خوشحال باشيد.
هماهنگ و ثابت قدم باشيدموفقيت قطعي شما در تغيير رفتارهاي فرزندتان نيازمند هماهنگي و ثابت قدمي است: در مورد چيزي كه مي‌گوييد جدي باشيد، چيزي را بگوييد كه منظوري از آن داريد و مطمئن شويد كه هر دو يك چيز را مي‌گوييد. شما و همسرتان بايد در مورد مشكل و راه‌حل، پيش از دست زدن به هر كاري، اتفاق‌نظر داشته باشيد. به علاوه، اگر بتوانيد با پرستار بچه، معلم‌ها، ساير اعضاء خانواده وهر فرد ديگري نيز كه به‌طور منظم با كودك شما ارتباط دارد هماهنگي پيدا كنيد، نتيجه كار شما بسيار بهتر خواهد بود.

هميشه يك راه‌حل را به اندازه كافي به كار ببريد تا فرصت دستيابي به نتيجه دلخواه را داشته باشيد. طبق تجربه‌هاي ما، والدين خيلي زود خسته مي‌شوند و بچه‌ها اين را مي‌دانند. اگر والدين مقاوم و استوار نباشند، بچه‌ها به خواسته‌هاي آنها احترام نمي‌گذارند و خود را موظف به انجام آنها نمي‌دانند. چون مطمئن هستند كه با كمي گريه و اندكي سماجت به هدفشان مي‌رسند.
وقتي شما تصميم خود را در مورد اين كه چگونه با يك مشكل روبه‌رو شويد گرفتيد، ترديد به خرج ندهيد. براي مثال اگر تصميم گرفته‌ايد كه از ناديده گرفتن سنجيده استفاده كنيد، وقتي فرزند شما در سوپر ماركت، براي مشكلات گريه مي‌كند، اگر پس از چند دقيقه نتوانيد در برابر گريه، التماس يا نگاه‌هيا شماتت‌بار دوستتان كه با شما به خريد آمده است بايستيد و در نتيجه تسليم شويد، نه تنها مشكل را حل نكرده‌ايد بلكه در واقع آن را تقويت نيز كرده‌ايد.

منبع:مركز مشاوره و روانشناسي ايران-مشاور كودك خوب:مراحل تغيير دادن رفتار كودكان

وقتي والدين به خاطر مشكلاتي كه در مواجهه با رفتار كودك خود دارند، با ما مشورت مي‌كنند، اغلب آنقدر درمانده‌اند كه حتي نكته مثبتي هم براي گفتن ندارند. آنها شخصيت كودك را با كلماتي نظير: لجباز، تنبيل و خودخواه توصيف مي‌كنند. اين يك حلقه معيوب است و راه به جايي نمي‌برد. تغيير دادن شخصيت به مراتب از تغيير دادن رفتار مشكل‌تر است. وقتي براي تغيير دادن رفتار كودك تلاش مي‌كنيد، احتمال موفقيت شما بيشتر است. به بچه نگوييد، «چه دختر خوبي». زيرا اين جمله بدين معناست كه هدف، عبارت است از خوب بودن در تمام اوقات؛ مسلم است كه اين انتظار غير ممكن است. به جاي آن مي‌توانيد «من از طرز حرف زدنت با مايكل خوشم آمد». گفتن عبارت «پسر خوب» يا «دختر خوب» نمي‌تواند احساس مشخصي را به كودك القاء كند؛ مگر آن كه كودك بتواند آن را با رفتارهاي خويش ارتباط دهد؛ زيرا تصور هر كس از خود، بر پايه تصوري كه از اعمالش دارد، استوار است.مشاوره كودك تلفني
چگونه رفتار كودك را تحسين كنيم؟موثرترين راه براي آموزش رفتار خوب، شكل دادن رفتار با تحسين است. اين روش تربيتي، بايد به‌طور مداوم مورد استفاده قرار گيرد تا رضايت شما را از رفتارهاي جديد فرزندتان نشان دهد.
از تحسين‌هاي ويژه استفاده كنيدهدف از تحسين كردن، افزايش رفتارهاي شايسته است پس شما بايد بر رفتارهاي خاصي كه مورد قبولتان هستند، تاكيد كنيد. هرچه تحسين شما اختصاصي‌تر باشد، كودك درست بودن كارش را بهتر درك مي‌كند و احتمال اين كه آن عمل را تكرار كند نيز بيشتر مي‌شود. براي نمونه يك روز صبح متوجه مي‌شويد كه فرزندتان رختخوابش را مرتب كرده است، در همان حال نيز مشغول شانه زدن موهايش است. اگر به سادگي بگوييد «از اين كه امروز صبح رختخوابت را جمع كردي خيلي خوشم اومد ممنونم.»
وقتي والدين براي يافتن نكته مثبتي در رفتار كودكشان دچار مشكل مي‌شوند ما از آنان مي‌خواهيم كه از رفتارهاي پسنديده كودكان خود يادداشتي تهيه كنند. ما والديني را ديده‌ايم كه فرياد مي‌زدند: «هيچي براي نوشتن نبود!» اما بيشتر پدر و مادرها از مشاهده آن همه رفتارهاي خوبي كه نوشته بودند و از نقشي كه از اين يادداشت‌ها در يادگيري روش تحسين داشت، شگفت‌زده مي‌شدند.
وقتي شما از اين روش استفاده مي‌كنيد، در پايان هر روز، يادداشت‌ها را به كودكتان هم نشان دهيد. اين كار، روش خوبي براي صحبت كردن در مورد وقايع هر روز است و با اين كار هر دو شما احساس خوبي خواهيد داشت.
هر پيشرفتي را تحسين كنيدمراقب باشيد تا به رفتارهاي خوب كودكتان توجه كرده، آنها را تحسين كرده و بدين وسيله قديم كوچك در جهت تربيت كودك برداريد. اگر به فرزند خردسالتان گفته‌ايد كه بايد اسباب بازي‌هايش را پس از بازي كردن با آنها مرتب كند ولي او قبلا هيچ‌گاه اين كار را انجام نداده است، پيشرفت‌هاي كوچك او را نيز ستايش كنيد.
براي نمونه، دفعه اول به خاطر برداشتن يكي از اسباب بازي‌ها از كف اتاق و گذاشتن آن در كمد (در حالي كه سه يا چهار تاي ديگر را رها كرده است) از كودكتان تعريف كنيد و به او آفرين بگوييد: «چه كار خوبي كردي كه كاميونت‌رو توي كمد اسباب بازي‌ها گذاشتي. بگذار كمكت كنم تا بقيه‌رو هم جمع كني». دفعه بعد به خاطر جمع كردن دو قطعه از اسباب‌هايش از او تعريف كنيد و همين‌طور ادامه دهيد تا رفتار كودك اصلاح شود.
تصور كنيد كه فرنزد شما مي‌خواهد هميشه مورد توجه باشد و تا وسط حرف شما نپرد نمي‌گذارد كه مكالمه تلفني خود را تمام كنيد. بار اول كه سي ثانيه منتظر شد، صحبت كردن را متوقف كنيد و به خاطر اين كارش از او تشكر كنيد و قبل از آن كه دوباره شروع به صحبت كنيد، جوابش را بدهيد. در فرصت مناسب بعدي براي زمان طولاني‌تري صبر كنيد و سپس جوابش را بدهيد. در واقع با اين كار انتظار را در او شكل دهيد. شايد مجبور باشيد كه كارتان را با توقعات كمتري آغاز كنيد تا به هدفتان برسيد.
هنگامي كه رفتار جديدي تثبيت شده است، براي حفظ آن به تحسين كمتري نياز داريم و لازم نيست كودك در مورد آن رفتار به خصوص به‌طور مداوم تمجيد شود. در عوض، به‌طور اتفاقي اين كار را انجام دهيد؛ مثلا هر پنج يا ده باري كه كودك آن را انجام مي‌دهد، از او تعريف كنيد. اين روش براي تقويت رفتار مزبور كافي است و به زودي براي هر دوي شما طبيعي خواهد شد. توجه داشته باشيد كه در مورد هر رفتاري ستايش را هرگز به‌طور كامل متوقف نكنيد.
به‌طور مناسب و مقتضي تحسين كنيدبراي دريافت پاسخ‌هاي بهتر، نوع تحسين را با سن و اخلاق كودك متناسب كنيد. براي نمونه در آغوش گرفتن، بوسيدن و ديگر نشانه‌هاي عملي محبت همراه با كلمات مهرآميز، براي كودكان خردسال موثرند. اما در مورد كودكان بزرگ‌تر بهتر آن است كه از پيام‌هاي سري استفاده كنيم. زيرا اين كودكان بيشتر دوست دارند به‌طور خصوصي تشويق شوند. براي نمونه، مي‌توانيد با يك چشمك يا اشاره دست نشان دهيد كه به عمل خوبش توجه كرده‌ايد. بعدا مي‌توانيد در مورد رفتار پسنديده‌اش، با يكديگر صحبت كنيد.
بيشتر كودكان بزرگ‌تر با لحن آميخته با شوخي را به تعريف و تمجيد مستقيم ترجيح مي‌دهند. گفتن اين جمله كه «عجب مستخدم با سليقه‌اي اينجا بوده است!» پاسخ بهتري را در يك كودك دوازده ساله برمي‌انگيزد تا اين جمله كه «واقعا رختخوابت را خيلي خوب مرتب كرده‌اي».
به نظر ما بايد در مورد واكنش‌هاي فرزندتان نسبت به تحسين، قضاوت كنيد تا ببينيد به هدف زده‌ايد يا خير. اگر كودك تعريف‌هاي شما را ناديده مي‌گيرد، ولي بعدا آن رفتار خوب را تكرار مي‌كند، درمي‌يابيد كه ستايش موثر بوده است.
توجه: به خاطر داشته باشيد كه جملات تكراري خسته كننده مي‌شوند. عبارات مشابهي كه پشت سر هم استفاده مي‌شوند، تاثير خود را از دست مي‌دهند؛ خلاق باشيد. گاهي بهتر است يك يادداشت زير بالش يا در كيف فرزندتان بگذاريد و در آن از يك رفتار ناپسندش به‌طور خاص شكايت كنيد. يا اجازه دهيد در حالي كه با عصبانيت در مورد اعمال نادرستش با يك دوست صحبت مي‌كنيد، به‌طور تصادفي حرف‌هاي شما را بشنود.
براي تقويت اثرات تحسين مي‌توانيد يك جايزه را نيز با آن همراه كنيد. به كودك بگوييد كه از كدام كارش خوشحال شده‌ايد و به او وعده يك هديه كوچك بدهيد، ولي هديه دادن را براي زمان‌هاي خاص بگذاريد تا هميشه منتظر آن نباشد.

بلافاصله كودك را تحسين كنيدتحسين كردن به خصوصي در مورد كودكان خردسال وقتي موثرتر است كه بدون معطلي صورت گيرد. نگذاريد تا بين رفتار پسنديده او و پاسخ شما فاصله زيادي بيفتد، اگرچه كودكان بزرگ‌تر قادرند اين فاصله زماني را درك كنند.
معمولا فاصله بين عمل كودك و واكنش ما مي‌تواند با يك اشاره كوچك به موضوع پُر شود. سپس در يادداشت روزانه رفتارهاي خوب نوشته شود. وقتي اين يادداشت را به او نشان مي‌دهيد، چيزي هم به عنوان تحسين بگوييد. مثلا بگوييد: «وقتي مي‌بينم به خواهرت هم كاغذ نقاشي مي‌دي، خيلي خوشحال مي‌شم». البته لازم نيست كه در يادداشتتان توضيحات كاملي بنويسيد، بلكه رفته رفته عادت مي‌كنيد علامتي بگذاريد كه فقط براي خودتان معني داشته باشد.

منبع:مركز مشاوره و روانشناسي ايران-مشاوره كودكان تلفني:تحسين رفتار كودك

اگر روز آغاز خوبي داشته باشد، امكان بيشتري وجود دارد كه هم والدين و هم بچه‌ها روز خوبي در پيش داشته باشند. با اين حال، ما اغلب چنان گرفتار عادت‌ها و وظايفمان در زمينه بيدار كردن به موقع، مراقبت از بهداشت كودك، فراهم آوردن غذا، رسانيدن كودك و رتق و فتق امور هستيم كه اين درگيري‌هاي اجتناب‌ناپذير صبحگاهي مي‌توانند تمام روز را خراب كنند.
در اين مقاله كوشش خواهيم كرد تعدادي از مشكلات والدين و كودكان كه معمولا موجب گرفتاري‌هاي صبحگاهي مي‌شود و همچنين راه‌هايي كه مي‌توان از آنها اجتناب كرد يا تغييرشان داد را مورد بحث قرار دهيم. هنگامي كه راه‌هاي پيشنهادي را امتحان كرديد، مشاهده خواهيد كرد كه اين راه‌حل‌ها چه تغيير عميقي در شروع برنامه‌هاي روزانه خانواده شما و همچنين ديدگاه مثبت‌تر اعضاء خانواده نسبت به يكديگر و نسبت به روز در پيش‌رو، ايجاد خواهد كرد.
نظر مشاور كودك در مورد كودك سحرخيزكودكاني كه صبح‌ها خيلي زود از خواب برمي‌خيزند: زماني كه كودك شما صبح‌ها چنان زود از خواب برمي‌خيزد كه باعث دردسر شما مي‌شود، چه كاري مي‌توانيد انجام دهيد؟ اگر كودك شما با زود برخاستن، خواب شما را برهم مي‌زند و يا با پرسه زدن خودسرانه در اطراف خانه موجب نگراني شما مي‌شود، مي‌توانيد به او ياد دهيد كه در چنين مواقعي دوباره به خواب برود و يا به آرامي در رختخواب خود بازي كند. ولي در درجه اول بايد بررسي كنيد كه آيا ميزان خواب او كافي است يا نه.
واقعيت اين است كه بعضي از كودكان به خواب بسيار كم‌تري نسبت به كودكان ديگر نياز دارند. ميزان خواب كافي در مورد يك كودك مي‌تواند دوازده ساعت و در مورد كودك ديگر هشت ساعت باشد. گاهي كم‌خوابي مي‌تواند نشانگر فعال بودن بيش از حد باشد ولي معمولا صرفا نمايانگر تفاوت بين افراد است. اگر ميزان خواب كودك شما آن قدر نيست كه روز را به خوبي بگذراند، وظيفه شما اين است كه به او ياد بدهيد هنگامي كه از خواب برمي‌خيزد،
چطور مجددا به خواب برود و يا اين كه چطور بيشتر بخوابد. ولي اگر با اين مقدار خواب، كاملا راحت و شاداب است وظيفه شما اين است كه به او ياد دهيد تا رسيدن موقع مناسب براي بيدار شدن سايرين، در يك مكان امن و يا رختخواب به آرامي و بدون سروصدا بازي كند.روانشاسي كودك
تعيين وضعيت خواب كودكبا پرسش‌هاي زير مي‌توانيد وضعيت كلي خواب كودك را تعيين كنيد:
۱- آيا كودك هميشه نسبت به همسالانش كمتر مي‌خوابد؟
۲- هر شب چند ساعت مي‌خوابد؟
يك هفته ميزان خواب شبانه كودك را يادداشت كنيد و سپس ميانگين آن را محاسبه نماييد. متوسط خواب شبانه كودك چقدر است؟
۳- آيا ميزان خواب كودك هر شب تقريبا يكسان است و يا اين كه تفاوت زيادي بين مقدار خواب او در شب‌هاي مختلف وجود دارد؟
۴- آيا معمولا كودك صبح‌ها شاداب است؟ آيا تا هنگام خواب بعدازظهر يا خواب شب «دوام» مي‌آورد و يا اين كه مجددا به خواب مي‌رود؟
اگر ميزان خواب شبانه كودك تقريبا هر شب به يك اندازه است و معمولا صبح‌ها شاداب است، احتمالا خوابش كافي است و تنها بايد آموزش ببيند كه وقتي شب‌ها به خواب نمي‌رود يا اين كه صبح‌ها زود از خواب بيدار مي‌شود، به آرامي در رختخواب بازي كند. اگر كودك به خواب بيشتري نياز دارد، مي‌توانيد روش‌هاي زير را به كار گيريد تا با تغيير عادت‌هاي خوابيدن، كودك بتواند بيشتر بخوابد:
آموزش زمانبندي خواب به كودكچطور به كودكان آموزش دهيم كه بيشتر بخوابند. بعضي از كودكان به راحتي به خواب مي‌روند، ولي عادت دارند قبل از ساعت مقرر از خواب برخيزند. راه حل‌هاي زير مي‌توانند به چنين كودكاني بياموزند چطور تا رسيدن ساعت مناسب براي بيدار شدن، مجددا به خواب روند.
قاطع باشيد. هنگامي كه كودك زود از خواب برمي‌خيزد، با قاطعيت از او بخواهيد كه دوباره بخوابد و يا اين كه تا هنگامي كه به سراغش نرفته‌ايد در رختخواب بماند. در مورد بعضي از كودكان همين كافي است؛ البته به شرط آن كه كودك حس كند شما واقعا اين حرف را جدي مي‌زنيد.
انتظار معجزه نداشته باشيد. بيشترين چيزي كه مي‌توانيد انتظار داشته باشيد، افزايش تدريجي زمان خوابيدن است. اگر كودك نوپاي شما ساعت ۶ صبح از خواب برمي‌خيزد، از او انتظار نداشته باشيد كه روز بعد ساعت ۸ صبح از خواب برخيزد. اگر فرداي آن روز ساعت شش و پانزده دقيقه و روز بعد ساعت شش و سي دقيقه از خواب برخيزد، پيشرفت زيادي كرده است. سعي كنيد در اين مورد به تدريج به حالت ايده‌آل برسيد.
به كودك اطمينان خاطر بدهيد. بعضي از كودكان نگران اين هستند كه مبادا بيش از حد بخوابند. آنها را مطمئن كنيد كه در صورت لزوم آنها را از خواب بيدار خواهيد كرد. و يا اين كه بالاي سر آنها ساعت زنگ‌دار بگذاريد.
قانون «پنج دقيقه صبر كن» را اجرا كنيد. احتمالا شما نياز داريد كه به جاي كودك، خودتان را تقويت كنيد. هنگامي كه صداي گريه و يا حركت كردن كودك را شنيديد، سريعا سراغ او نرويد. ابتدا پنج دقيقه صبر كنيد و سپس به اتاق او برويد؛ مگر مواقعي كه فكر مبي‌كنيد كودك واقعا مشكلي دارد. بعد از چند روز مي‌بينيد كه كودك بلافاصله يا كمي بعد دوباره به خواب مي‌رود. اگر هنوز زود از خواب برمي‌خيزد، دوباره اين قانون را به كار ببريد.

به كودك پاداش دهيد. در مورد كودكي كه حرف‌ها را به خوبي مي‌فهمد، مي‌توانيد از پاداش دادن استفاده كنيد. اين روش معمولا در مورد كودكان بالاي سه سال به خوبي موثر واقع مي‌شود. براي كودك اهداف جزئي انتخاب كنيد تا به تدريج به آنها برسد.
اگر به عنوان پاداش به كودك يك اسباب‌بازي مي‌دهيد، اطمينان حاصل كنيد كه اگر بدون حضور شما با آن بازي كند، خطري او را تهديد نمي‌كند. كودكان را با اسباب بازي‌هايي كه به راحتي از يكديگر جدا مي‌شوند و به صورت اجزاء كوچك قابل بلع درمي‌آيند، تنها نگذاريد. همچنين در مورد اسباب بازي‌هايي كه سيم دارند احتياط كنيد. ممكن است بخواهيد كه جدول جايزره را با مورد بعدي (تمرين مثبت) همراه كنيد.

منبع:مركز مشاوره و روانشناسي ايران-روانشناسي كودكان:كودكان و مشكلات صبحگاهي

همه والدين در مورد تنبيه كودك، عقايد شخصي مخصوصي دارند. چه آنهايي كه آن را مي‌پذيرند و يا رد مي‌كنند، از تنبيه به عنوان يك روش آموزشي مناسب براي كودكانشان استفاده مي‌كنند. وقتي كه كودكتان را به اتاقش مي‌فرستيد، زمان تماشا كردن تلويزيون را محدود مي‌كنيد و به او اجازه بارزي كردن با اسباب‌بازي مورد علاقه‌اش را نمي‌دهيد؛ يا وقتي كه به يكباره و به دنبال نزديك شدن كودك به اجاق گاز، ناگهان فرياد مي‌كشيد: «نكن!» در واقع براي اصلاح رفتارها از اصول تنبيه استفاده كرده‌ايد.
اگر مي‌توانستيم كودكانمان را فقط با استفاده از روش‌هاي مثبت تربيت كنيم، خيلي عالي بود؛ اما نمي‌توانيم. براي آموختن الگوهاي رفتاري شايسته، هم روش‌هاي مثبت و هم منفي لازم هستند. ما قصد نداريم تنبيه را بپذيريم يا رد كنيم. بلكه مي‌خواهيم روش آن را بياموزيم تا هنگامي كه تنبيه به عنوان يك روش تربيتي ضروري بود، تاثير بيشتري داشته باشد.مشاوركودك انلاين
تنبيه به تنهايي نمي‌تواند نتايج دلخواه را فراهم كند. زيرا به‌طور كلي روشي منفي است. اين روش به كودك مي‌آموزد كه چه كاري را نبايد انجام دهد. اما نمي‌آموزد كه چگونه بايد رفتار كند. وقتي تنبيه را بدون تقويت رفتار شايسته به كار مي‌بريم، كودك نمي‌داند رفتار ناپسندش را با چه رفتاري جايگزين كند.
هيتر سه ساله براي رسيدن به يك ليوان از صندلي بالا مي‌رود. مادرش او را از صندلي پايين مي‌گذارد و به خاطر بالا رفتن از آن، او را سرزنش مي‌كند. هيتر گريه مي‌كند و مي‌گويد، «ديگه نمي‌روم بالا، مامان». تا اين مرحله خوب است؛ اما اين دختر بچه نمي‌آموزد كه مي‌تواند از جايي امن‌تر ليوان بردارد، يا دفعه بعد بايد از كسي كمك بخواهد. او آموخته است كه چه كاري ر نكند؛ ولي ياد نگرفته است كه چه بايد بكند.
به علاوه، تنبيه وقتي موثر است كه وقتي باشد چون وقتي از يك تنبيه به دفعات زياد استفاده شود، تاثيرش را از دست مي‌دهد. والدين مكررا چيزهايي شبيه اين را به ما مي‌گويند: «اولين باري كه كارل را تنبيه بدني كردم، خيلي گريه كرد و پس از آن، براي مدت طولاني رفتارش تصحيح شد، اما حالا كه مرتبا به خاطر رفتارهاي نادرستش تنبيه بدني مي‌شود، هيچ تاثيري ندارد و به نظر نمي‌رسد كه به هيچ وجه اهميتي بدهد.» اين يك واكنش تطبيقي كلاسيك است، و به سبب همين اثر است كه ما تنبيه بدني را به عنوان شكلي از تنبيه توصيه نمي‌كنيم.
از آنجاي يكه گاه تنبيه به عنوان يك روش مديريت، لازم مي‌شود، اين پرسش شكل مي‌گيرد كه: پس چه وقت و چگونه مي‌توانيم از آن استفاده كنيم؟ ما اين اصول را پيشنهاد مي‌كنيم:
تنبيهي را انتخاب كنيد كه رفتار ناخواسته را كاهش دهد
تنبيه فقط هنگامي موثر قلمداد مي‌شود كه بروز رفتار نامناسب را كاهش دهد. در بسياري از مواقع، كودكان را براي تنبيه به دفتر مدير مدرسه مي‌فرستند؛ ولي همان‌طور كه انتظار مي‌رود، نتيجه‌اي عايد نمي‌شود. دانش‌آموز از انجام تكاليف ودداري مي‌كند و از منتظر ماندن در دفتر مدرسه لذت مي‌برد، پس رفتارش با بي‌توجهي تقويت مي‌شود.
تنبيه بدني، ايجاد محدوديت و گرفتن اسباب بازي‌ها يا امتيازات خاص (مانند تماشاي كارتون) در صورتي «تنبيه» تلقي مي‌شوند كه موثر واقع شوند.
براي نمونه، مايكل نه ساله را به خاطر كتك زدن خواهرش به اتاقش فرستادند، او در آنجا با كامپيوتر و اسباب بازي‌هايش مشغول بازي شد. وقتي مادرش به او گفت كه مي‌تواند از اتاق بيرون بيايد، در حال تماشاي كارتون مورد علاقه‌اش بود. او حتي فراموش كرده بود كه تنبيه شده است. به علاوه، وقتي از اتاق خارج شد، خواهرش را دوباره كتك زد تا باز به اتاقش فرستاده شود.
پس نصيحت ما اين است كه نخست نتايج تنبيه را بررسي كنيد. اگر رفتار هدف كاهش يافته بود، مي‌توانيد دوباره از آن نوع تنبيه استفاده كنيد. در غير اين صورت، تكرار آن تنبيه سودي ندارد و بايد روش ديگري را بيازماييد.
در تنبيه زياده‌روي نكنيد
اگر بيش از حد از تنبيه استفاده كنيد، كودك شما به آن عادت خواهد كرد و تنبيه تاثير خود را به تدريج از دست خواهد داد. هر اقدامي ـ اگر هم موثر باشد ـ شامل ممنوع كردن تماشاي تلويزيون، تنبيه‌هاي بدني و غيره با استفاده بيش از حد تضعيف مي‌شود و اثر مورد نظر شما را ايجاد نخواهد كرد.
از تنبيه در كنار روش‌هاي مثبت استفاده كنيد
وقتي تنبيه را به عنوان يك روش انتخاب مي‌كنيد، بايد به كودك آموزش نيز بدهيد. تنبيه به تنهايي رفتار خوب را به كودك نمي‌آموزد. براي تشويق كودك به انجام آنچه مي‌خواهيد، بايد تفهيمش كنيد، به او آموزش دهيد و در صورت اصلاح رفتار مزبور، پاداشي برايش در نظر بگيريد. اگر كودكتان را به خاطر دويدن به سمت خيابان تنبيه كرديد، سپس بايد روش عبور از خيابان را به او آموزش دهيد. و در نهايت به خاطر منتظر ماندن در كناي خيابان يا عبور محتاطانه از خيابان، او را تحسين كنيد. با اين روش، تاثير تنبيه بيشتر خواهد شد.

تنبيه را به تعويق بيندازيد
اگر قصد تنبيه كودكتان را داريد، درست پس از رفتار ناپسندش اين كار را انجام دهيد. رفتار انسان را پيامدهاي بدون وقفه كنترل مي‌كنند. (اين پيامدها مي‌توانند مثبت يا منفي باشند) پس صبر نكنيد تا «بابا بياد خونه». تا عصر يا فردا يا هفته بعد صبر نكنيد. هر تنبيهي، اثرش را با گذشت زمان از دست مي‌دهد و ممكن است كودك نتواند ارتباط تنبيه را با عمل ناپسندش درك كند.
هميشه پيامدها را تشريح كنيد
كودك بايد بداند چه رفتاري شما را ناراحت مي‌كند و در صورت پافشاري در انجام آن، واكنش شما چه خواهد بود. تصميم خود و پيامدهاي ناديده گرفتن آن عمل را به او بگوييد.
ثابت قدم باشيد
تنبيه موثر نه تنها يك تنبيه بدون وقفه است، بلكه تنبيهي است كه براي كودك قابل پيش‌بيني باشد. تنبيه بايد در تمام مواردي كه آن رفتار ناپسند سر مي‌زند، انجام شود. اگر به كودكتان گفته‌ايد كه در صورت پرت كردن عروسكش، آن را از او خواهيد گرفت، پس از هر بار پرت كردن به وعده خود عمل كنيد تا هميشه منتظر پيامدهاي رفتار ناپسند خود باشد.

منبع:مركز مشاوره و روانشناسي ايران-مشاور كودكان آنلاين:چگونگي تنبيه كودك